Een opmerkzame geest

In de dienst in een goed bezette Oude Helenakerk wordt stilgestaan bij de ramp met het Maleisisch vliegtuig en de slachtoffers van het geweld in de Gazastrook. Zowel in woord als in gebed. Na het welkom van ouderling Fop van Wijk, het zingen van psalm 63:1 en het uitspreken van votum en groet staat ds. Marieke Andela-Hofstede er bij stil. Verbazing en verbijstering is er over de ramp met de MH 17. Op de dag van nationale rouw stond Nederland stil. Steeds vaker horen we persoonlijke verhalen. Groot is ook de zorg over Gaza, waar velen slachtoffer zijn geworden van het geweld. Maar ook is er wat anders, we genieten van het mooie weer. Zo komen goed en kwaad samen in dit uur van deze dienst. Gezongen wordt lied 216, een morgenlied. Ook in het gebed om de nood van de wereld worden de vreselijke gebeurtenissen van de afgelopen weken genoemd. Er is meer geweld in de wereld, er zijn nog meer brandhaarden. Van lied 756 worden zes verzen gezongen en na het gebed om de verlichting met de heilige Geest mogen de kinderen naar voren komen. Eerst wordt een lichtje aangestoken als teken van het Licht dat God ons wil geven. Een kind mag een kaarsje aansteken aan de Paaskaars, kan er net niet bij en de dominee zegt: ‘Ik ben net iets groter is dan jij’ en is behulpzaam. Vier kinderen gaan naar gebouw Elim voor de nevendienst. Er worden twee Schriftgedeelten gelezen. Eerst uit 1 Koningen 3:4-12, waar Salomo in een droom God ontmoet en vraagt om een ‘opmerkzame geest, zodat ik uw volk kan besturen en onderscheid kan maken tussen goed en kwaad’. De tweede lezing is uit Matteüs 13:44-52. Iemand besluit alles te verkopen om een akker te kunnen kopen waarin een schat verborgen ligt, een koopman verkoopt ook alles wat hij bezit om een parel te kunnen kopen. Na het zingen van lied 422 leest de dominee nog een keer de woorden uit 1 Koningen 3:9a: ‘Schenk uw dienaar een opmerkzame geest’. De dominee legt uit dat het twee verschillende verhalen lijken. Maar er is overeenkomst, het gaat om passie, een verlangen dat al je moeite waard is. Het gaat om mensen die alles inzetten om een doel te bereiken. Zoals artsen die alles op alles zetten om een nieuw medicijn te vinden. Dat deed ook Joep Lange, aidsonderzoeker, die in het neergeschoten vliegtuig MH 17 zat. Het gaat hen om passie voor gerechtigheid, een verlangen naar een betere wereld. Dat is wat je leven doel geeft. De dominee moet denken aan de woorden van koning Willem Alexander toen hij sprak over de ramp met het vliegtuig. ‘In diepste nood komt het aan op innerlijke kracht, compassie en verbondenheid’. Dat heb je niet zomaar, dat moet gevoed worden. Daarover wil ik het hebben, de brandstof die ervoor nodig is. In het gelezen gedeelte over Salomo maakt deze zich zorgen of hij net zo’n goede koning als zijn vader zal worden. Salomo droomt. In de Griekse mythologie komt het verhaal van koning Midas voor. Alles wat hij aanraakt verandert in goud. Tenslotte heeft hij geen leven meer, ook zijn eten verandert in goud. Salomo maakt een andere keus. Hij vraagt om een opmerkzame geest. Eigenlijk staat er: een horig hart, dat is een hart dat luisteren wil. Heer, leer mij luisteren, maak mij gevoelig voor wat iemand beweegt. Een opmerkzame geest, wat is dat? Het laat zich niet gek maken door wat iedereen vindt, maar het vormt een eigen mening. Het doet je zoeken naar wat achter woorden verscholen ligt. Ook in gewone dingen ligt een geheim dat verwijst naar God en zijn koninkrijk. Jezus vertelt over dingen die zich afspelen in het gewone leven waar de tekenen van God zijn te vinden. Te vinden voor mensen met een opmerkzaam hart. Zoals de man die er alles voor over heeft om de akker met de schat te kopen en de koopman die al zijn bezit verkoopt om de parel te kopen. Het gaat erom wat ze doen om hun doel te bereiken. Ze kiezen radicaal, zetten alles op één kaart. Het lijkt roekeloos, maar hun vertrouwen wordt niet beschaamd. De man verwerft de akker en de koopman krijgt de parel. Wat werkelijk belangrijk is in je leven, dat heb je niet zomaar. Daar moet je opmerkzaam voor zijn, zowel in goede als in kwade tijden. Soms kom ik het ook bij u tegen dat in alle zorgen er een schat is, een parel die licht geeft. Het besef dat je er niet alleen voor staat. Het is de belofte van Psalm 63 dat mijn hand wordt vastgehouden. In al je zorgen ben je geborgen bij God, Die opmerkzaam is en niet loslaat wat zijn hand begon. Er is zoveel ellende en nood, het waarom blijft. Hier zijn we samen rond het licht van Pasen in de overtuiging dat het leven overwint. Dat Jezus het donker doorbroken heeft met Zijn licht. Die ook ons vraagt dat licht te ontsteken. De dominee is bijna aan het eind van haar preek. Ze herinnert aan de woorden die onze koning sprak. ‘In onze diepste nood gaat het om verbondenheid, compassie en innerlijke kracht.’ Daar mogen we aan werken, moge de Heer ons helpen als opmerkzame mensen. Na het amen wordt lied 286 gezongen en de kinderen komen terug in de kerk. Die zijn gevraagd wat ze belangrijk vinden in het leven en hebben dat opgeschreven. Het gaat om geluk, gezondheid en liefde. Staande horen we een mededeling van overlijden aan waarna lied 657:2 wordt gezongen. Lied 416 wordt tot slot gezongen, de dominee citeert Desmond Tutu. ‘Goedheid is sterker dan slechtheid, liefde is sterker dan haat, licht is sterker dan duister, leven sterker dan dood. Hoopvol zijn wij sinds Hij ons liefhad’, waarna de dominee de zegen aan de gemeente uitspreekt.