Eeuwigheidszondag

Tijdens de morgendiensten in de Oude Helenakerk en de Oosterkerk worden 99 namen gelezen van in het afgelopen kerkelijk jaar overleden gemeenteleden. Ik bezoek de dienst in de Oosterkerk. Voorafgaande aan de dienst wordt op het orgel gespeeld door Joop Ormel en op het orgel en dwarsfluit door de organist en de fluitisten Hanny Jansen en Ada van Egmond. Zij zullen tijdens de dienst voor muzikale begeleiding zorgen. Ouderling Riek Hoftijzer heet de kerkgangers welkom en leest de mededelingen. De voorgangers tijdens deze dienst zijn ds. Marieke Andela en ds. Hendrik Jan Zeldenrijk. A.s. dinsdag is er een gemeenteavond waarop het rapport van de werkgroep gebouwen wordt toegelicht.
Ds. Zeldenrijk zegt na het zingen van Psalm 62:4 en 5, stil gebed, bemoediging en groet dat in deze dienst verdriet tastbaar aanwezig is. In de ze dienst gedenken wij alle leden van de gemeente die in het afgelopen jaar zijn overleden. Dat zijn oude mensen, sommigen wat jonger en ook hen die veel te jong gestorven zijn. Er zullen 99 namen worden genoemd, dat zijn namen met wie we ons verbonden weten. Dat komt ook tot uitdrukking in het liturgisch bloemstuk. In de schikking zien we een kransvorm die verwijst naar de weg die mensen gaan. Op die weg zien we verschillende bloemen een mensenleven verbeelden. De oplopende hoogte van de schikkingen verwijst naar de verbinding tussen de aarde en de hemel en de hemel en de aarde.
Na het gebed om ontferming worden de verzen 1 en 4 van lied 747 gezongen. De kinderen mogen naar voren komen. Ds. Zeldenrijk maakt nog even een praatje met hen. Hij zegt dat ze iets eerder terugkomen in de kerk zodat ze de namen die gelezen worden kunnen horen. Misschien is er wel een naam bij van iemand die je heel goed kent. Of niet. Maar het is ook heel goed om die te horen want in de kerk horen we bij elkaar en dat willen met het lezen van de namen delen. God is bij ons in ons leven maar God is ook bij ons wanneer we gestorven zijn. Eerst worden twee verzen gezongen van het lied ‘Ik zal er zijn voor jou‘ waarna 27 kinderen naar de nevendienst gaan.
Vanaf de kansel spreekt ds. Marieke Andela een gebed om de leiding van de Heilige Geest uit waarna van lied 919 de verzen 1 en 4 worden gezongen. Uit de Bijbel wordt Psalm 121 gelezen, een vers van ‘Ik zal er zijn voor jou …’ gezongen en uit Openbaringen worden van hoofdstuk 21 de eerste vijf verzen gelezen. Dan wordt het lied ‘Heer, herinner U de namen’ van Kees van der Zwaard gezongen. De Evangelielezing is uit Johannes 14:27 waar Jezus zegt: ‘Ik laat jullie vrede na; mijn vrede geef ik jullie, zoals de wereld die niet geven kan. Maak je niet ongerust en verlies de moed niet’.
In haar overdenking stelt de dominee de vraag wat herdenken is. Het is behalve terugkijken op wat geweest is vooral terugdenken aan de gedachten die je daarbij hebt. Weet je nog wat moeder altijd zei? Wat vader altijd deed? Gedachten aan broer of zus of dochter of zoon of aan een goede vriend etc. Weet je het nog? Ja de mensen van voorbij, zij reizen met ons mee. Misschien is niemand zo aanwezig als de ene die je mist. Want afscheid nemen is ook met dankbare handen meedragen van al wat herinnering waard is. Gedachten zijn het, herinneringen die licht geven in het donker. Er is uit Psalm 121 gelezen. Daar wordt God geschetst als iemand die met je meegaat, door al je lijden heen. Vandaag wordt je daar aan herinnerd. De Heer is de schaduw aan je rechterhand. Je eigen schaduw kun je niet altijd zien. Lang niet altijd zul je God in je leven ervaren. Maar Hij is er wel. Als een helpende schaduw in je leven.
Het is een beeld dat mij ontroert. Vooral omdat er niet staat dat er geen tranen meer zullen zijn. Bij God kun je uithuilen. Hij blijft de God die eenmaal alles nieuw zal maken. We horen deze belofte in een chaotische wereld. Toch houden we vast aan Gods belofte. Omdat geloven ook betekent volharden, dat is volhouden. Net als Jezus die toen hij afscheid moest nemen van Zijn geliefden en hen Zijn vrede gaf. ‘Maak je niet ongerust en verlies de moed niet’. Dat is geen doffe berusting . De vrede die Jezus nalaat is een stille kracht. Een kracht die vertrouwen geeft. Hoeveel vragen er ook zijn, dit blijft erover: ‘Mijn hulp komt van de Heer’. Dat betekent hoop voor de toekomst en hoop dat je niet alleen bent en dat anderen met je meegaan. De namen die we vandaag noemen gedenken we in het licht van Pasen. Dat er toekomst is, dat geloven we en daarop vertrouwen we. Jezus is niet alleen gestorven, maar meer nog Hij is opgestaan. Hij is de Levende die ons voorgaat op onze levensweg.
Na het amen van de preek worden vier verzen van lied 852 gezongen en komen de kinderen de kerkzaal weer binnen. Ds. Zeldenrijk zegt dat we overgaan tot het gedenken van hen die in het afgelopen jaar zijn overleden. Er is de mogelijkheid een kaars aan te steken.. Het lezen van de namen wordt afgewisseld met muziek. Tijdens de muziek kunt u naar voren komen om een kaars aan te steken. “Het hoeft niet maar het mag’. Het is vandaag de laatste zondag van et kerkelijk jaar, de zondag van de voleinding. ‘Laten de namen hier genoemd blijven van wie gestorven zijn: zij schonken ons het leven en noemden ons Uw naam. Zij deelden met ons de dagen, de nachten.’ Dan leest ds. Zeldenrijk 25 namen en kondigt aan wat orgel en fluit gaan spelen. Nabestaanden en vrienden komen naar voren en steken een kaarsje aan. Voor betrokkenen een emotioneel moment, maar ook voor velen in de kerk. Die misschien al eerder een geliefde moesten missen of eraan denken dat ze ook gestorven hadden kunnen zijn en hun nabestaanden hier nou een kaarsje zouden aansteken. Ds. Andela leest daarna 25 namen, tijdens de muziek worden kaarsjes aangestoken. Nadat 99 namen zijn gelezen wordt er een kaars aangestoken voor allen die niet genoemd zijn, maar die we meedragen in onze harten. Dan gaan allen in de kerk staan en worden zij die zijn overleden op die manier herdacht. In de afgelopen week is een dochter van een familie in de Hogestraat plotseling overleden. In de dank- en voorbeden wordt zij herdacht. De collecte wordt gehouden en lied 416 is ons slotlied waarna ds. Andela de zegen uitspreekt.