Het CDA, asiel en illegaliteit

Het standpunt van het CDA inzake de twee ontwerp-asielwetten steun ik van harte. Om hulp aan afgewezen asielzoekers strafbaar te stellen staat gelijk aan een verbod op medemenselijkheid, van omzien naar elkaar. Het andere standpunt, om het tweestatusstelsel in te voeren wanneer het Europese migratiepact in werking treedt, bevordert een goede uitvoering.

Eerst wat over steun aan afgewezen asielzoekers. Afwijzing van een asielverzoek betekent nog niet dat de asielzoeker direct het land kan worden uitgezet. Vele organisaties bieden dan hulp, waaronder kerken. Die hulpverleners worden ook strafbaar. Ik moet aan een paar dingen denken. In de afgelopen dagen las ik het boek “Frits de Zwerver” van Jan Hof. Ik denk ook aan enkele teksten in het Gedenkraam van Onderduikers in de Oosterkerk te Aalten en ik denk aan de morele ondergrens van politici bij wetgeving. In de vorige week was ik in het Onderduikmuseum te Aalten. Ik was er om een lopende expositie te zien. Ook liep ik nog even door de vaste expositie. Op de zolder begon ik vertellen aan de hand van een paar koffers met de foto’s van ds. F. Slomp (Frits de Zwerver) en mevr. H. Kuipers-Rietberg (tante Riek). Daarnaast een koffer met de foto van H.J. Wikkerink, de man die in Aalten aan onderduikers een plek verzorgde. Personen die tijdens de Duitse bezetting gedurende Tweede Wereldoorlog zich inzetten voor de medemens. Weer thuis pakte ik het boek “Frits de Zwerver” uit de boekenkast en las het. In WO II is in Nederland aan 300.000 onderduikers huisvesting en voeding en verzorging gegeven. Het was illegaal. De wetgever van toen, het Naziregime, had het streng verboden. Werd je gepakt als onderduiker of als onderduikgever dan kon de dood erop volgen. Velen zagen het toen als hun plicht om mensen te helpen. In het Gedenkraam in de Oosterkerk staan twee teksten die als richtlijn voor mensen dienden. Ze staan er in de Statenvertaling van de Bijbel. Eerst Jesaja 58:7 “Is het niet, dat gij den hongerige uw brood mededeelt, en de armen, verdrevenen in huis brengt?” De tweede tekst is ook Jesaja en wel 16:3 “verberg de verdrevenen, en meld den omzwervende niet.” Dat was 80 jaar geleden. Het Naziregime werd niet als de wettige overheid gezien, het was een valse overheid. En met een beroep op deze teksten, op een geloofsovertuiging die gebood de wil van het onwettige regime te trotseren, deden mensen wat goed was naar hun diepste overtuiging. Daarmee kom ik bij de morele ondergrens. Strafbaar is wat de Strafwet strafbaar stelt. Illegaal verblijf van afgewezen asielzoekers of asielzoekers die afgewezen zijn maar in beroep zijn gegaan is nu niet strafbaar gesteld. En dat is ook niet wenselijk. Afgewezen asielzoekers moeten door de overheid het land worden uitgezet. Maar dat lukt de overheid nauwelijks. Steeds meer trekt de overheid zich dan terug van de zorg voor deze groep asielzoekers. Gisteren is door de Tweede Kamer een amendement aangenomen dat stelt: “Personen of organisaties die illegaal in Nederland verblijvende vreemdelingen helpen onder te duiken, zullen op grond van artikel 47 van het Wetboek van Strafrecht ook strafbaar zijn.” Henri Bontenbal zegt vandaag in zijn verklaring: “Daar staat dus: kerkleden, vrijwilligers of organisaties zoals de daklozenopvang van het Leger des Heils die uitgeprocedeerde asielzoekers hulp bieden, kunnen in de gevangenis komen. Medemenselijkheid is voor de PVV een misdrijf.” De overheid mag omzien naar elkaar niet strafbaar stellen. Het is goed een morele ondergrens te stellen.

De tweede wet betreft de invoering van het tweestatusstelsel. Het tweestatusstelsel maakt een onderscheid in de asielzoekers die naar Nederland komen. Zo krijgt één groep de status van vluchteling en de andere groep de status van subsidiair beschermd. Hierdoor kunnen er strengere nareisvoorwaarden gesteld worden aan de laatste groep. Medio volgend jaar wordt dit stelsel op grond van het Migratiepact van de EU in heel Europa ingevoerd. Het CDA is tegen twee keer een wijziging van de uitvoering van regels op korte termijn. Het CDA heeft groot gelijk. Noch de opvang, noch de afwikkeling van asielaanvragen is op orde. Met de asielopvang is de COA belast. Die kan nauwelijks voldoende asielzoekerscentra vinden in Nederland. Is er een voornemen van een gemeente om ergens in de gemeente een azc te vestigen dan schreeuwen vele bezwaarmakers moord en brand. Maar erger is dat ze asielzoekers nauwelijks als medemensen zien. Eerder als criminelen. Vragen als: ‘Kunnen onze kinderen nog wel veilig over straat?’ hebben een dubbele bodem. Het gevolg is dat gemeenten snel geneigd zijn een plan tot vestiging van een azc op te geven. De overheid, zowel rijk, provincies als gemeenten zou steviger kunnen optreden door huidige procedures te verkorten of af te schaffen zodat overal voldoende opvang is. De IND beoordeelt een aanvraag inhoudelijk. Die dienst kampt met grote achterstanden als gevolg van personeelstekort. De overheid moet dat op orde brengen. Procedures duren te lang en de beroepsmogelijkheden zijn er te veel. Twee keer een stelselwijziging op korte termijn is niet bevorderlijk voor het inhalen van achterstanden.