Rede over de laatste dingen

‘Wat voor muziek is dat en waar komt het vandaan?’, vraag ik me af wanneer ik de Oude Helenakerk binnenkom. Ik vraag het aan mijn achterbuurman. Het komt uit het koor maar Janieke Mollenhorst, organist, zie ik nergens. Het is licht trillende muziek en afkomstig van een harmonium. Ds. Wim Everts zegt dat het instrument vanmiddag tijdens een concert zal worden gebruikt. Vanmorgen wordt het tijdens het zingen van enkele liederen ook gebruikt. ‘Een heel goede morgen, mijn naam is Bram te Paske’, zo worden de kerkgangers welkom geheten. Het rapport van de werkgroep gebouwen is gereed en zal op 24 nov. a.s. tijdens een gemeenteavond worden toegelicht. Van Psalm 42 worden de verzen 1 en 7 gezongen waarna bemoediging en groet volgen. De dominee licht het gebruik van het harmonium toe en vraagt bij wie er vroeger een in huis stond. Vele handen gaan omhoog, ook die van mij. Hij vraagt om bij de collecte een voorstel te doen voor het zingen met begeleiding van het harmonium van een bekend lied. Hij kondigt het zingen van een bekend lied aan, ‘Vaste rots van mijn behoud’. Dat stond vroeger in de Hervormde bundel. In het oude liedboek stond het niet, in het nieuwe liedboek staat het wel, als lied 911, maar in een nieuwe vertaling.
In het gebed voor de nood van de wereld wordt voorbede gedaan voor de slachtoffers van de aanslagen in Parijs. De dominee zegt na het uitspreken van het gebed dat het geloof niets met terreur te maken heeft. God wil het geluk van mensen. Van Psalm 68 wordt vers 7 gezongen en na het gebed om de leiding van de Geest mogen de kinderen naar voren komen. De dominee heeft er niet veel gezien en kijkt om zich heen. Hij praat met iemand voorin de kerk en zegt dat hij het slecht hoort wat de ander zegt. Binnenkort krijgt hij een buisje in zijn oor. Drie kinderen gaan naar de nevendienst. De eerste lezing is uit Jesaja 63 en 64. Van hoofdstuk 63 vers 15 en vanaf vers 19 tot hoofdstuk 64 vers 4. De tweede lezing is uit Marcus 13:1-8.
‘Jezus spreekt over de toekomst van de wereld, het zijn sombere woorden’, zo begint de dominee zijn overdenking. Jezus spreekt over de komende verwoesting van Jeruzalem. Daarmee is het einde nog niet gekomen, er volgen oorlogen, aardbevingen en hongersnoden. Dat zal slechts het begin zijn. De rede van Jezus gaat over de lijdensgeschiedenis van deze wereld. De beelden die Jezus gebruikt zijn aangrijpend. Net zo aangrijpend als wij ze te zien krijgen. Gisteren zagen we de beelden van terreur in Parijs. Het beeld van de ineenstortende Twin Towers, de wrakstukken van de MH17 en onlangs van het Russisch vliegtuig dat neergestort is in de Sinaï. Ook de beelden van hen die een nieuwe toekomst zoeken in gammele bootjes op weg naar Europa. Het beeld van het verdronken jongetje in een fel rood T-shirt aangespoeld op de kust van Turkije. Houdt het nooit op, hoe lang zal dit nog voortduren? De dominee vertelt over twee zusters die de stad Mosoel verlaten hebben. Ze waren van plan te blijven maar zijn toch gevlucht omdat ze geen teken van verbetering zien. En wat komt er nog?
Jezus spreekt over het lijden van de wereld. Ook in onze wereld wordt veel geleden, niet alleen ver weg maar ook dichtbij. Je kunt je zo onmachtig voelen. Dat Jezus sombere woorden spreekt is te begrijpen. Hij staat zelf aan de vooravond van het lijden dat hem te wachten staat. Jezus wil ons bemoedigen om het in alle pijn en verdriet uit te houden zodat we zicht houden op het komende rijk van God. Hij bedoelt dat er meer is dan we ons om heen zien. Er is nog een werkelijkheid, de verborgen werkelijkheid van God. Het rijk van God dat met advent is aangebroken. Dat komende rijk is bezig door te breken. Jezus ziet zich als instrument van dat rijk. Waar Jesaja over sprak wordt in Jezus werkelijkheid. ‘Het is alsof u nooit over ons hebt geheerst, alsof uw naam nooit over ons is uitgeroepen. Scheurde u maar de hemel open om af te dalen’. Het Evangelie vertelt ons hoe die hemel open ging. Heb goede moed want het einde is het einde niet, het zijn geboorteweeën van het nieuwe rijk. Ook Paulus gebruikt hetzelfde beeld: ‘De schepping zucht in barensweeën’ (Romeinen 8: 22). We mogen het lijden zien als iets dat boven zichzelf uitstijgt en wijst naar het nieuwe rijk. De bevrijding van verdriet en pijn is aanstaande.
Paulus is ervan overtuigd dat ‘het lijden van deze tijd in geen verhouding staat tot de luister die ons in de toekomst zal worden geopenbaard’. In dat licht mogen we verder gaan. De rede van Jezus over de laatste dingen is ook zijn laatste rede. Want die wordt gevolgd door het lijdensverhaal van Jezus. Het ene verhaal is verbonden met het andere. Jezus spreekt over de verwoesting van Jeruzalem, maar eerst komt zijn eigen lijden. Zo krijgt God zelf deel aan het lijden van de wereld. Het raakt God in het diepst van Zijn wezen. God is ook aanwezig in ons lijden. Daarom zijn we niet overgeleverd aan onszelf. God heeft met ons en onze wereld een toekomst voor. Een nieuwe wereld, een nieuwe tijd. Daarom spreekt Jezus zulke hoopvolle woorden. De wereldgeschiedenis heeft niet alleen een donkere zijde, in de Schepping zien we het licht reeds doorbreken.
Wanneer komt die nieuwe wereld? Op die vraag zegt het Evangelie dat de oude wereld is vergaan met Jezus dood en dat de nieuwe wereld is begonnen met Jezus opstanding. Jezus roept ons op om waakzaam te zijn. Dat betekent opmerkzaam zijn om, waar je kunt, te strijden tegen alle nood die er in de wereld is. Het licht is sterker dan het duister, het licht overwint alles.
Na het amen van de preek wordt lied 286 gezongen. Er is een mededeling van overlijden van een 95jarig gemeentelid waarna een lied wordt gezongen. Na de dank- en voorbeden wordt de collecte gehouden, een kerkganger noemt een paar psalmen als te zingen lied met begeleiding op het harmonium. Het wordt Psalm 73, dezelfde wijs maar andere woorden dan in de oude berijming waarin de kerkganger de tekst uit het hoofd geleerd heeft. Dan is het wachten op de binnenkomst van de kinderen. Janieke Mollenhorst neemt plaats achter de piano. Als de kinderen binnen zijn wordt lied 1006 gezongen. Als slotlied worden zes verzen van lied 727 gezongen waarna de zegen wordt uitgesproken.