Het is vandaag Bijbelzondag. Het Ned. Bijbel Genootschap heeft als thema voor deze zondag ‘Met andere ogen’ aangereikt. Daar gaat naar aanleiding van het verhaal van de genezing van de blinde Bartimeüs de preek van ds. Hendrik Jan Zeldenrijk over. In de dienst in de Oosterkerk is Hans te Winkel de organist en Erik Bekkers de koster. De laatste moet aan het eind van de dienst de brancard halen, een maand geleden ook al een keer. Ondanks het koude en gure weer is de kerk goed bezet. Anja Koslamp heet de kerkgangers welkom. De collecte in de dienst is voor de goede doelen zoals die vanmorgen in de Zuiderkerk worden gepresenteerd. Gezongen worden de verzen 1 en 2 van Psalm 121. Voor bemoediging en groet gebruikt de dominee een tekst die ik van hem nog niet gehoord heb. Ook de tekst van de zegen is een nieuwe.
Na het zingen van de vezen 3 en 4 van Psalm 121 spreekt de dominee een gebed uit. Twee verzen van ‘Jubel aarde, prijs uw Koning’ worden gezongen waarna de kinderen naar voren mogen komen. De dominee telt er acht. Ze krijgen een prachtig verhaal te horen, over Bartimeüs. Daar kun je thuis over praten en dan aan je ouders vragen: ‘Waar ging het vanmorgen over?’ Want jullie weten het wel. Uit de Bijbel in gewone taal – volgens de dominee de meest directe vertaling – worden de verzen 46-52 uit Marcus 10, de genezing van de blinde Bartimeüs, gelezen. Na het zingen van de verzen 1,2,3 en 4 van lied 534 begint de dominee aan zijn verkondiging.
Het is vandaag Bijbelzondag. Misschien zegt u: dat is het elke zondag. Maar een keer per jaar wordt er extra nadruk gelegd op de Bijbel en de Bijbelverspreiding. Het thema voor vandaag is van het NBG. Dat maakt zich sterk er sterk voor dat zoveel mogelijk mensen uit de Bijbel lezen. U zult denken: Oh ja, dat is een goed doel. In de meeste huizen in Nederland is nog wel een Bijbel aanwezig, in andere landen is dat minder. Behalve dat er in huis een Bijbel is, is Bijbellezen niet altijd gewoonte. De tendens is dat dat minder wordt. Ook in onze gemeente merk je dat. We doen dat waar we direct de zin van inzien. Veel mensen zien de zin van Bijbellezen niet meer in. Vaak is het: druk, druk, druk. Maar de diepere oorzaak is of je nog wel door de Bijbel wordt geraakt. Dat wat je leest over je leven gaat. Misschien helpt het om met andere ogen te lezen. Dat het ook over jou en jouw leven gaat en de verhalen jou in beweging zetten. Ook kan Bijbellezing veel mensen tot troost zijn.
Neem het verhaal van Bartimeüs. Hoe kijk je naar zo’n verhaal. Komt het dichtbij of blijft het ver weg? Zie je het als een wonderverhaal? Dan kun je er misschien heel verdrietig van worden. Je zult zelf maar blind zijn of een andere kwaal hebben. Het beperkt en bepaalt je leven. Dan lees je dit verhaal en vraag je je af of je wel genoeg gelooft, of bidt. Dan kan zo’n verhaal zomaar teleurstelling oproepen, dat het niet over jou gaat. Het verhaal van Bartimeüs is meer dan een wonderverhaal. Hoe het er ook uitziet in je leven, of je het gevoel hebt dat je niet meer meedoet of dat je wel meedoet, voor ieder geldt: Wat wil dit verhaal ons zeggen? Hoe kijken we naar dit verhaal met andere ogen?
Er vallen een paar dingen op. Bartimeüs gelooft in Jezus en de weg die Hij gaat. Dat geloof is niet te stoppen. ‘Houd toch je mond’, zeggen de mensen tegen hem als hij Jezus om medelijden vraagt. Dit is het laatste verhaal voor de intocht in Jeruzalem. Ze zijn er bijna ‘en dan ga jij zitten roepen’. Bartimeüs gaat door en spreekt Jezus aan met ‘Zoon van David’. Hoe wist hij dat? Bartimeüs ziet in Jezus de Koningszoon. Hij ziet meer in Jezus dan de velen die met Hem meelopen en ziende blind zijn. Jezus blijft staan en zegt: ‘Roep die man hier’. Hier moet je opletten. Waarom loopt Jezus niet een eindje door, naar Bartimeüs? Dat kan maar een ding betekenen, blijkbaar moet Bartimeüs zelf ook stappen zetten. Dan gebeurt er nog wat. Jezus vraagt ‘Wat kan ik je voor je doen?’ Dat vraagt Hij aan een blinde man. Gelukkig heet die man Bartimeüs en niet Louis van Gaal. Die zou gezegd hebben: ‘Ben ik nou zo slim of zijn jullie zo dom?’ Bartimeüs zegt: ‘Meester, ik wil weer kunnen zien’. Waarom stelt Jezus die overbodige vraag? Jezus zegt: ‘dat is goed. Je bent beter geworden door je geloof’. Bartimeüs gaat met Jezus mee. Een mens die niet meer meetelde is door Jezus op de weg gezet.
Je zou hierna amen kunnen zeggen. Het thema is ‘Met andere ogen’. Wat zegt u dit verhaal? Leest u het zo dat u er enthousiast van wordt en zegt Ik wil meer van dit soort verhalen lezen? Totdat iemand zegt: Dit gaat ook over mij. Het gaat om zelf actief zijn. Mensen gaan naar de kerk en laten de ene preek na de andere over zich heen gaan. Het gaat erom wat jezelf doet. Denk je wel na over je eigen geloof. Wat voor rol speelt dat in je leven? Roep je weleens om hulp? Dit verhaal zegt ons dat Jezus het belangrijk vindt dat jezelf ook stappen zet. Wat zou dat kunnen zijn? De dominee kan het niet voor een ieder van ons zeggen. Dat moet een ieder voor zichzelf nagaan. De les van dit verhaal is: Niet alleen roepen maar zelf ook stappen zetten. Wij geloven dat Jezus Zijn macht wil laten zien, het is ons geloof dat Jezus onder ons werkt. Dat doet Hij aan mensen die begrijpen wie Jezus is, mensen die Hem willen volgen in het vertrouwen dat er een toekomst is. Dat Jezus jou kracht en moed geeft op de weg die eindigt bij God. Vergeet niet te vertellen, net als Bartimeüs, wat je van Hem verwacht.
Na het amen van de preek worden uit de Evangelische liedbundel van lied 203 de verzen 1.2.3 en 4 gezongen. Er is een afkondiging van overlijden van een gemeentelid waarna het lied ‘Eén naam is onze hope’ wordt gezongen. De dank- en voorbeden worden uitgesproken gevolgd door stil gebed en het gezamenlijk bidden van het Onze Vader. Tijdens de collecte komen de kinderen weer binnen, staan de mededelingen op de borden en tot slot worden de verzen 3,6 en 7 van lied 146c gezongen. Hierna spreekt de dominee de zegen uit.