In de R.K. St.-Helenakerk is vanmorgen een oecumenische dienst ter gelegenheid van de ‘Week van Gebed voor de eenheid 2019’. Er zijn minder kerkgangers dan vorig jaar. Misschien komt dat omdat in het kerkblad van de Protestantse gemeente te Aalten de dienst staat aangekondigd voor vanavond zeven uur. Toch zijn er nog die begrepen hebben dat de dienst om half tien begint. Het r.k.-kerkkoor (acht mannen) zingt en er is orgelbegeleiding. De voorgangers zijn vanmorgen ds. Hendrik Jan Zeldenrijk, pastor Jos Droste en mevr. Gerda van Netten – de Jong. Een trio dat deze diensten in het verleden vaker heeft geleid. Gerda van Netten spreekt een woord van welkom. Zij hoopt dat deze dienst niet voor het laatst wordt gehouden. Ze doelt daarmee op het feit dat deze kerk en pastorie verkocht zijn en dat de r.k.-geloofsgemeenschap dit gebouw nog 8 jaar mag gebruiken. Bovendien is pastor Droste met emeritaat. Vanmorgen gaat het om verbondenheid tussen christenen. Hier in Nederland maar ook ver weg. De teksten voor vanmorgen zijn aangereikt door Indonesische kerken.
Van Psalm 72 worden de verzen 1 en 4 gezongen waarna Gerda van Netten begroeting en bemoediging uitspreekt en het thema van de dienst toelicht. Ze wijst op de tekening op de voorpagina van de liturgie. Er wordt getimmerd en geverfd door mensen van verschillende herkomst. Het drukt verbondenheid, veelkleurigheid en eensgezindheid uit. In Indonesië wordt deze eenheid bedreigd. Christelijke kerken ervaren hoe onrecht zorgt voor verdeeldheid. Religieuze vrijheid van christenen staat daar onder druk. Het is belangrijk dat er aan goede onderlinge verhoudingen wordt gewerkt. Het thema van deze dienst ‘Recht voor ogen’ is ontleend aan de Bijbelse opdracht: ‘Zoek het recht en niets dan het recht’. In Indonesië gaat het om zoeken naar recht als basis voor eenheid. Ds. Zeldenrijk leest een schuldbelijdenis: ‘God van compassie. U hebt ons gekozen om uw kudde te hoeden. Uw zoon Jezus leerde ons recht te doen. Wij beseffen dat we ons in onze dienst soms verkeerd gedragen tegenover de mensen die u aan ons hebt toevertrouwd. Door voorrang te geven aan wie dichtbij ons zijn of hoger aangeschreven staan. Door voorbij te gaan aan de vreemdelingen, de armen en de minsten in onze samenleving. Door bang te zijn op te komen voor wie onderdrukt worden. Door geld en fondsen niet goed te gebruiken. Door dat alles hebben mensen zich afgekeerd van uw kerk. Heer ontferm U. Moge de barmhartige God zich over ons ontfermen, onze zonden en tekortkomingen vergeven en ons geleiden naar het eeuwig leven. Amen.’
Van de lofzang ‘Maak ons uw liefde, God’ worden twee verzen gezongen waarna Jos Droste een gebed bij de opening van de Schriften uitspreekt. Gerda van Netten leest Deuteronomium 16:10-20. Het koor zingt ‘Laudate omnes gentes’ waarna Jos Droste Lucas 4:14-21 leest dat staande wordt aangehoord en wordt afgesloten door een acclamatie van het kerkkoor. Jos Droste begint zijn overweging met te vertellen over een artikel in Trouw. In een van de rubrieken kunnen vragen gesteld worden over opvoeding. Een kind is jarig en wil een feestje geven. Wie worden uitgenodigd? Alleen vriendjes of de hele klas? En als er dan iemand is die vraagt of zijn of haar vriendje ook mag komen? Wie is er welkom, wie mag meedoen? De pastor verwijst naar wat gelezen is uit Deuteronomium. God gaf voorschriften aan zijn volk toen ze nog op weg waren naar het beloofde land. Het gaat om drie feesten. Het Pesach-feest, het Wekenfeest – lijkt op Pinksterfeest – en het Loofhuttenfeest. Drie feesten waarbij dank aan God wordt gebracht. De feesten moeten uitbundig zijn. Ze mogen niet met lege handen komen. Ieder moet geven naar de mate waarin God hem gezegend heeft. Iedereen mag meedoen. Uw zonen en dochters, slaven en slavinnen, de Levieten, de vreemdelingen en de weduwen en de wezen. Als het om een feest van God gaat mag iedereen meedoen. Het is een vorm van verdelende gerechtigheid, de scheve verdeling van rijkdommen wordt een beetje verzacht.
De oproep voor deze drie feesten wordt gevolgd door een oproep om recht te doen. Zoek het recht en niets dan het recht. Dan zult u in leven blijven en mag u het land dat de Heer, uw God, u zal geven in bezit nemen. Het is een oproep waar eeuwen later nog steeds behoefte aan is. Als Jezus optreedt is het nog steeds nodig. Aan onderdrukten moet vrijheid worden gegeven. Ook zal Jezus spreken over feesten. Vandaag zitten we hier bij elkaar. In Aalten zijn de scherpe kantjes er wel van af. (Van onderlinge verhoudingen tussen verschillende kerken). Maar in Davos is niet iedereen welkom. Overal trekken we nog schotten op. Zwart-wit denken is gemakkelijker dan verhoudingen in te kleuren. Niet voor niets herdenken we vandaag de bevrijding van Auschwitz. In de loop van de komende week wordt hier herdacht dat 75 jaar geleden een razzia op twee kerken plaatsvond. Elkaar accepteren betekent ruimte maken voor elkaar en naar elkaar luisteren. In Aalten doen vijf geloofsgemeenschappen mee aan de week van de eenheid. Niet om verschillen te benadrukken, maar om te vieren dat we op weg zijn naar de nieuwe wereld van God. In Egypte werden de Joden als slaven behandeld. In deze wereld worden nog steeds mensen geknecht. In de tijd van de Bijbel kwam niemand op voor weduwen en wezen. Het Loofhuttenfeest is een feest van de overvloed. Voor iedereen is er genoeg. Op het feest van God is er geen onderscheid. Voor vreemdelingen moeten we gastvrij zijn. Opdat we deel zijn van Zijn Koninkrijk.
Na het amen volgt een korte tijd van stilte waarna het lied ‘Te doen gerechtigheid’ wordt gezongen. Hierna leest ds. Zeldenrijk een geloofsbelijdenis uit Indonesië. ‘Ik geloof in God die liefde is en die de aarde heeft toevertrouwd aan alle mensen. Ik geloof in Jezus Christus die gekomen is om ons heel te maken en ons te bevrijden van alle onderdrukking. Ik geloof in de Geest van God die werkt in en door allen die zich toekeren naar de waarheid. Ik geloof in de belofte van God dat Hij uiteindelijk zal vernietigen de macht van de zonde in ons allen en dat Hij op zal richten het rijk van gerechtigheid en vrede voor de hele mensheid’. Na een mededeling van overlijden van twee leden van de Protestantse gemeente worden de dank- en voorbeden uitgesproken afgesloten met het Onze Vader. De Vredeswens wordt door Gerda van Netten uitgesproken waarna de aanwezigen elkaar de hand geven en elkaar vrede wensen. Gerda van Netten kondigt de collecten aan en zegt dat er achterin twee lijsten kunnen worden getekend. In Wit-Rusland dreigen twee mannen te worden geëxecuteerd. We horen er hier weinig van want alles gebeurt in het geheim. Familie wordt pas later geïnformeerd. In Burundi is een extreem lange gevangenisstraf opgelegd aan een mensenrechtenactivist. Na de collecte, met een open mandje, zingt het kerkkoor waarna drie verzen van ‘Laat ons nu vrolijk zingen’ worden gezongen. Hierna volgt de zending en zegen.