De voorganger in de Oosterkerk vanmorgen is ds. Wytze Andela, predikant te Neede die ook predikant van de gemeente in Aalten is geweest. Het orgel wordt bespeeld door Hans te Winkel, Anja Koskamp leest de mededelingen waarna van lied 280 de verzen 1,2,3 en 7 worden gezongen. Na stil gebed, bemoediging en groet volgt het gebed voor de nood van de wereld. De dominee zegt dat we een lied gaan zingen over mensen die op reis gaan. Een lied tegen angst en verdriet. Het zijn de verzen 1,4 en 6 van lied 802. Elk vers heeft een refrein maar dat komt niet op het scherm. Wie het liedboek bij zich had, kon de tekst wel zingen. Als je op weg bent naar God heb je altijd wel een lied om te zingen, zegt de dominee. Hij spreekt een korte geloofsbelijdenis uit. ‘In ons hart en in ons huis, de zegen van God. In ons komen en in ons gaan, de vrede van God. In ons leven op onze zoektocht, de liefde van God. Bij het einde en een nieuw begin, de armen van God om ons te ontvangen, thuis te brengen’. Na het gebed om Gods nabijheid vraagt de dominee of er kinderen in de kerk zijn. Die zijn er niet. Lied 221 wordt gezongen waarna twee Schriftlezingen volgen uit de Bijbel in gewone taal. Eerst uit Matheus 6:19:27 en dan uit 2 Korinthe 4:16-18 en 5:1. Lied 637 wordt gezongen waarna de dominee aan zijn overdenking begint.
Vanmorgen wil de dominee het Evangelie op een andere manier aan de orde stellen dan door uitleg van een Bijbeltekst. Hij wil twee vragen delen, zo maar vragen die verbeelden hoe mensen in geloof met God verbonden kunnen zijn. Samenvattend gaat het om hoop, om toekomst. Dat is het Evangelie, of je nou verdriet of zorgen hebt, het gaat om hoop die moed geeft om verder te gaan. Een paar maanden geleden deed de dominee thuis een spelletje. Op tafel lag een doos met papiertjes zo groot als een theelabel, op elk een vraag. Ook vragen als: Wat is je lievelingsgerecht en wat mis je liever een maand je mobieltje of een jaar tv? De dominee kreeg twee vragen. De eerste: Met wie zou je een kopje thee willen drinken? De dominee dacht aan zijn opa naar wie hij vernoemd is maar nooit gekend heeft omdat hij jong is overleden. Of een oude vriend die er ook al niet meer is. Nee, het moet iemand zijn die nog leeft. De dominee gaf als antwoord: Obama. Die heeft zulke mooie toespraken gehouden. Waar haalt hij zijn inspiratie vandaan? De dominee zou willen vragen naar een speech die diepe indruk op hem heeft gemaakt. Zijn woorden gesproken tot de verdrietige ouders in Newtown in 2012 toen een tiener zijn schoolgenoten doodschoot. Onlangs gebeurde het in Florida weer. Toen kwamen er protesten tegen wapenbezit en wapenhandel. Obama stond voor mensen die allemaal een kind hadden verloren of die er waren omdat hun beste vrienden een zoon of dochter hadden verloren. Obama begon met een Bijbeltekst: ‘Do not lose heart – verlies de moed niet’. Moet u zich dat voorstellen. In de zaal zitten mensen die een ondraaglijk verlies hebben geleden door iets onbegrijpelijks en er wordt gezegd: ‘De Bijbel vertelt ons: Verlies de moed niet’.
De moed verliezen, dat gebeurt ons allemaal weleens. Als er iets ergs gebeurt lijkt het of er niets meer is om je aan vast te houden. Dan toch die woorden: Verlies de moed niet. Het is een diep christelijk beginsel. Hoe donker de dag, hoe zwart de nacht, verlies de moed niet. Obama ging verder. Hij zei: ‘Richt je ogen niet op wat je kunt zien, maar richt je ogen op wat je niet kunt zien, op God, op Zijn eeuwigheid. Op het huis niet gebouwd door mensen maar door God. Het huis met de vele woningen. Wat je kunt zien is tijdelijk, wat je niet kunt zien dat is eeuwig, dat is van God’. Bij alle verdriet, bij alles wat je los moet laten, komt jouw president en gaat je troosten met het lezen van een Bijbelgedeelte. Hij laat het er niet bij. Hij wil dat het anders wordt. Een toekomst waarin dit niet meer zal gebeuren. Het staat allemaal in de tekst uit 2 Korinthe die we gelezen hebben. Dat was mijn antwoord op de eerste vraag. Het gaat in het leven om mensen die je moed geven en de toekomst open houden. Die de droom levend houden met verhalen dat niet alles zinloos is. Dat je verder kunt en dat je verder moet. Dat herkent de dominee in de woorden van Obama.
Eigenlijk laat Obama zich nog veel meer inspireren door die Ene, die Zijn leven lang wees op het Koninkrijk van God. Dat land van licht en de weg ernaar toe. Bij die Ene kom ik op de tweede vraag die ik kreeg. ‘Wat is je favoriete tekst?’ Dat zijn een paar woorden die Jezus sprak. ‘Maak je dus geen zorgen voor de dag van morgen, want de dag van morgen zorgt wel voor zichzelf. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen last.’ Er gaat haast geen dag voorbij of de dominee denkt aan deze woorden, het maakt hem rustig. Vandaag heeft alles om te kunnen leven, of zoals Jezus het zegt: ‘God zal je vandaag alles geven wat je nodig hebt’. Misschien is dit wel de basis van mijn geloof. Toch heb ik een vraag. Niet bezorgd zijn, hoe doen we dat? Als er zulke verschrikkelijke dingen gebeuren als die schietpartij in Newtown. Niet bezorgd zijn als je al die ellende ziet en hoort in de media. Hoe doe je dat als jezelf ziek bent? Niet bezorgd, wat betekent dat in je leven? Is daar wat meer over te zeggen? Je zegt het tegen jezelf en je zingt er ferm en dapper van als het spannend wordt in je leven. Wees niet bezorgd. Helpt het ook? Als je even stilstaat bij wat er gebeurt in je leven en in het leven van de mensen om je heen.
Wat betekent: Wees niet bezorgd? In ieder geval niet stilzitten en niets meer doen, of niet meer uit je bed komen. Ook niet: je nergens iets meer van aantrekken en onverschillig worden. Wees niet bezorgd heeft te maken met loslaten. Van de controle over je bestaan. Het leven komt zoals het komt en gaat zoals het gaat. Je kunt je zorgen maken over hoe het verder moet, over je gezondheid en over de mensen die je lief zijn. En je kunt je zorgen maken over de dag van morgen maar je weet toch dat alles wat je hebt deze dag is. De dag van morgen heb je niet in de hand. Soms bereikt je een bericht en dan is het alsof alles wat je vroeger houvast gaf als dun zand door je vingers glijdt. En dan zegt Jezus: Wees niet bezorgd, laat los. Leef met een open hand en laat de hemelse rijkdom voor je het belangrijkste zijn. Word niet boos, word niet bitter. Laat los en leef. Wees geen slachtoffer van het leven en leef het leven zoals het op je afkomt.
Dat loslaten betekent niet dat je ervan af bent, dat er geen zorgen meer zijn. Loslaten betekent dat er een ander woord voor in de plaats komt. Vertrouwen. Of zoals iemand het in de afgelopen week tegen de dominee zei: ‘Hoe moeilijk het ook voor mij is, ik vertrouw erop dat er ook voor mij een weg is om met Gods hulp te gaan.’ Die uitspraak van Obama, verlies de moed niet, en de woorden van Jezus, wees niet bezorgd, ze horen bij elkaar. Ze zeggen: je kunt verder en je mag verder. Laat je niet uit het veld slaan als er wat gebeurt. Ga verder, geef de moed niet op. Doe het goede. Maak je niet bezorgd om het resultaat. Ga door en leef deze dag in het licht van God.
En geloven? Geloven is voor mij het besef dat God me deze dag gegeven heeft. Een dag waarop ik de hoop mag vasthouden en verder mag gaan op mijn weg. En morgen dan? Morgen ligt in de handen van God. Morgen komt zoals het komt. Met dat besef kan ik verder met alle vragen die er zijn. Dat is voor mij geloven. Vandaag genoeg hebben aan wat God je geeft. En voor morgen vertrouwen en geloven dat God met je zal zijn. Dat is voelen dat je niet bang hoeft te zijn, wat er ook gebeurt. Wat heb je te verliezen? Niets. Wat heb je te winnen? Een leven in vertrouwen en een leven met God. Een toekomst voor jou, vol licht.
Na het amen speelt Hans te Winkel op het orgel de Exodus Song. Tegen de achtergrond van verschillende afbeeldingen verschijnt de volgende tekst op de schermen: ‘Er is toekomst voor jou … God pak mijn hand en neem me mee … naar dat beloofde land, dat Koninkrijk van U … Waar kinderen vrij zijn en zonder angst … Ik ben maar een mens maar … met de hulp van God kan ik verder… altijd weer … Met de hulp van God, zo geloof ik is er een weg te gaan … een weg van hoop en stil vertrouwen.’ Een afkondiging van de kerkelijke bevestiging van een huwelijk volgt, daarna is er een mededeling van overlijden van een gemeentelid waarna de verzen 1,2, en 3 van lied 916 worden gezongen. De dank- en voorbeden worden uitgesproken gevolgd door stil gebed en het Onze Vader. Na de collecte is de slotzang het lied ‘Ga dan op weg’. Hierna spreekt de dominee de volgende zegen uit: ‘God is voor je om je de weg te wijzen, achter je om je de rug te sterken, naast je als een goede vriend of vriendin, om je heen als een beschermende mantel en in je als een licht en vrede.’ De dienst wordt beëindigd met het zingen van de coupletten 1 en 6 van het Wilhelmus.