Vluchtelingen, troonrede en dit kabinet

Het Wereldvoedselprogramma heeft vorige maand de voedseldistributie voor 1,3 Syrische vluchtelingen gehalveerd. 95% van de vier miljoen Syriërs die hun land zijn ontvlucht bevinden zich in opvangkampen in vijf omringende landen. Een goede opvang kost dit jaar 4,5 miljard Euro, daarvan is door de donorlanden 37% opgebracht. Nog enkele cijfers. In 2011 ontvluchten 14.000 mensen per dag hun land, in 2012 was dat 23.000, een jaar later 32.000 en in 2014 nam het toe tot 42.500 per dag. Ze komen vooral uit Syrië, Afghanistan en Eritrea. De verwachting is dat de situatie in die landen nog verder zal verslechteren. In Syrië hebben door het oorlogsgeweld 8 miljoen mensen hun huis verlaten, 4 miljoen zijn het land ontvlucht. Eind 2014 waren er op de hele wereld 19,5 miljoen vluchtelingen. In Europa hebben in dit jaar bijna 400.000 vluchtelingen een schuilplaats gezocht. De landen van de EU tellen samen bijna 500 miljoen inwoners.
Een van de zeven werken van barmhartigheid is vreemdelingen herbergen. De Europese landen zijn het om meer dan één reden verplicht.
Toen het regime van Saddam Hoessein in Irak omver werd gekegeld deden veel Europese landen met Amerika mee. Nederland stuurde nog net geen troepen maar verleende wel politieke steun. Vele andere Europese landen leverden wel soldaten, boots on the ground. Er zijn toen grote fouten gemaakt. Het leger van Irak werd ontbonden en alle leden van de Baath-partij uit ambtelijke functies gezet. Amerika had van de geschiedenis kunnen leren. Na WO II zijn in Japan zorgvuldig stabiele democratieën opgebouwd met goed werkende ambtelijke diensten In Irak is het veel te rigoureus gegaan. Er is eigenlijk een staat verwoest zonder dat er ander stabiel regime met een goed werkend ambtelijk apparaat voor in de plaats kwam. Libië is nog erger. Daar hebben Frankrijk, Engeland, Nederland, etc. geen soldaten op de grond aan durven wagen. Bommen gooien, gauw wegwezen en nalaten een nieuw en stabiel regime op te bouwen. Het land is thans een chaos. In Syrië mocht Assad een rode lijn niet overschrijden. Hij deed dat wel, maar Amerika liet het er bij zitten. Amerika durfde het niet aan om soldaten op de grond te laten vechten. Dan zouden er slachtoffers vallen en de terugkeer van dode soldaten wilde de regering van Amerika niet op tv zien. Dat is de eerste reden waarom we verplicht zijn om vreemdelingen op te vangen: We zijn in Europa niet bereid de levens van onze soldaten in te zetten voor het realiseren van een stabiele en veilige situatie daar. Tegenover het voorstel van CDA leider Buma sta ik daarom positief. Een stabiele en veilige situatie in Syrië is alleen door gebruikmaking van de wapens te bereiken. In België klinken die geluiden ook. Samen met andere Europese landen en Amerika moet er een voldoende sterke troepenmacht geleverd kunnen worden die daar vrede brengt. Het is niet zonder risico. Het schijnt dat Rusland daar steeds meer militaire adviseurs naar toe brengt. Rusland blokkeert ingrijpen via de VN met zijn vetorecht en houdt zo de oorlog gaande, met alle gevolgen van dien.
Dan is er een tweede reden. Vluchtelingen worden door de Verenigde Naties in vluchtelingenkampen opgevangen. In de regio, net buiten het land waar het oorlog is. In dit geval: Turkije, Libanon, Jordanië, Irak en Egypte. Voor een goede en langdurige opvang is onvoldoende geld. De mensen die al vier jaar in een dergelijk kamp zitten zien het niet meer zitten en zoeken elders een toekomst. In Europa dus. Ja, dat komt er van. Als Europa haar deel in die ontbrekende gelden niet wil opbrengen, dan moeten we ze hier opvangen. Als Mozes niet komt naar de berg, dan komt de berg wel naar Mozes. In Nederland wordt wel geroepen: Opvang in de regio, maar het geld wordt er niet bijgelegd. Dat is de tweede reden.
De derde reden is simpeler. Voor een ‘christelijk’ Europa is het plicht om werken der barmhartigheid in de praktijk te brengen. Een daarvan is vluchtelingen welkom heten. Duitsland heeft er misschien ook nog belang bij. Elk jaar overlijden daar 200.000 mensen meer dan er geboren worden. Ze zijn nodig voor het draaiende houden van de economie. In Zuid Italië zijn vluchtelingen een probaat middel tegen krimp. De bakker kan blijven bestaan, de school heeft weer voldoende leerlingen, etc. Riace heet dat dorp, zie: http://www.vn.nl/riace-vluchtelingen/ In Nederland stelt de voorz. van de VNO zich positief op: misschien zitten er wel vakbekwame lieden tussen die vacatures kunnen opvullen. Zie de vluchtelingen ook als een kans. Een Engelse professor heeft dat onlangs op de BBC in heldere bewoordingen uitgelegd.
Met vluchtelingen, met asielzoekers, gaan de Europese landen verschillend om. Een vluchteling is iemand die uit zijn land is gevlucht om te ontkomen aan oorlog of vervolging, voor wie het gevaarlijk is om terug te keren, en die aanspraak kan maken op hulp en bescherming. In de Vluchtelingenconventie van 1951 staat beschreven wat de rechten zijn van iemand die erkend is als vluchteling. De Europese Unie bevordert de toepassing van één lijn in de hantering van deze definitie, de landen van de EU voeren het verschillend uit. Zo mogen vluchtelingen in Zweden direct aan het werk.
Het is een gemiste kans dat dit kabinet de Koning zijn troonrede niet heeft laten beginnen met te spreken over de internationale situatie en dan in het bijzonder over de vluchtelingencrisis. Met als boodschap dat vluchtelingen welkom in Nederland zijn. In 1914 ving ons land een miljoen Belgen op. Voor dit jaar worden 35.000 vluchtelingen in Nederland verwacht. In 1994 kwamen er 50.000 asielzoekers naar Nederland. In het beleid van dit kabinet worden optisch twee tegengestelde standpunten bij elkaar gebracht. In werkelijkheid is het geen beleid. Zoals de vertegenwoordiger van de VVD er vorige week in de Kamer over sprak, van minder niveau dan borrelpraat, daar schaam ik me diep voor. Ons land moet een royaal opvangbeleid voeren en onze regering moet daarin het voortouw nemen.
Dit kabinet berust op een meerderheid van 1 zetel in de Tweede Kamer en op een minderheid in de Eerste Kamer. Zowel in de VVD als in de PvdA rommelt het. Fractievoorzitter Zijlstra vecht om het politieke leiderschap van de VVD met premier Rutte. In de PvdA, in de peilingen op 9 zetels voor de Tweede Kamer, is openlijk ongenoegen over het leiderschap van Samson uitgesproken. Voorlopig is de kritiek tot zwijgen gebracht, maar onderhuids is het nog aanwezig. D66 wil belastingherziening en neemt geen genoegen met alleen belastingverlaging. Voor steun voor haar plannen is het kabinet aangewezen op steun van het CDA in de Eerste Kamer. Tot nu toe heeft de CDA fractie in de Tweede Kamer geen zaken met het kabinet gedaan. Buma wil alleen in het openbaar over voorstellen van de regering spreken. Die lijn mag hij wat mij betreft vasthouden, zo ook de CDA fractie in de Eerste Kamer, als daarbij het eigen CDA verkiezingsprogramma voorop staat. Is een voorstel van het kabinet in overeenstemming met het CDA verkiezingsprogramma dan moet het CDA zijn steun aan het kabinet niet onthouden. Wijkt het voorstel van het kabinet af van wat het CDA voorstaat dan moet na het debat de CDA fractie, zowel in 2e als in 1e Kamer, beoordelen of ze haar steun wel of niet kan geven.