Jubileumlunch van de Zutphense tafel

‘Heren, u bent vrij in de bewegingen’, zegt Henk Nix aan het eind van de jubileumlunch op 16 oktober. Het is een lange zit geweest. Om elf uur staat de koffie klaar in de Burgerzaal van de stad Zutphen en het is tegen vieren wanneer de waarnemend voorzitter – zo noemt Henk zich – aan de lunch officieel een einde maakt. Een historische lunch, dat mag rustig gezegd worden.
Het is een bijeenkomst en lunch ter gelegenheid van het feit dat 75 jaar geleden, op 3 okt. 1940, officieren van de cavalerie voor het eerst in de ‘Hollandsche Tuin’ in Zutphen bijeenkwamen. In maart 1941 werd maandelijks bijeenkomen te gevaarlijk, na de oorlog werd de draad weer opgepakt. De Zutphense lunchtafel van de VOC is nog steeds paraat. Historisch is deze lunch ook vanwege het grote aantal deelnemers. Tegen de 80 wapenbroeders gaven zich op, aan de lunch namen 75 officieren deel. Nooit eerder zat er zo’n groot aantal aan deze lunchtafel aan.
Daar komt bij dat het voor de gemeente Zutphen een grote eer is om ons in de stad te ontvangen. De locoburgemeester, wethouder Coby Pennings, benadrukte dat in haar welkomstwoord in de Burgerzaal. Zij noemt het feit dat het afgelopen woensdag 71 jaar geleden was dat de stad gebombardeerd werd. Elk jaar wordt dat samen met schoolkinderen herdacht. De Burgerzaal heeft zijn huidige vorm rond 1450 gekregen en heeft vele functies gehad, van vleeshal tot schepenzaal, van boterhal tot noodkazerne.
Een gedegen lezing over de militaire geschiedenis van Zutphen is de hoofdmoot van de bijeenkomst in de Burgerzaal. De Werkgroep Garnizoen Zutphen van de Historische Vereniging Zutphen is met vier leden aanwezig, zij bereiden een publicatie over Zutphen als garnizoensstad voor. Jan Hendrik Bruseker doet namens de werkgroep de presentatie. Een van de eerste beelden die hij ons laat zien is van een huzaar die te paard in een logement verhaal komt halen. In 1629 wordt er een ‘Corps de Garde’ in Zutphen gelegerd. De stad Zutphen is voortdurend op zoek naar stalruimte. Na de Franse tijd worden de stallen slecht onderhouden en in 1849 verdwijnt de cavalerie uit Zutphen. De stad laat nieuwe stallen bouwen en in 1854 komt de cavalerie terug. In 1860 wordt de kazernering een verantwoordelijkheid voor het Rijk. Met de verschijning van de Vestingwet van 1874 in het Staatsblad wordt ook de vesting Zutphen opgeheven. In 1922 is het gedaan met Zutphen als garnizoensstad, de huzaren verlaten de stad en worden geschiedenis. De heer Bruseker verdeelt zijn presentatie in diverse onderdelen. Zoals de huisvesting van de huzaren. Die is eerst bij particulieren, je zoekt maar een adres, dan is er verplichte inkwartiering en vervolgens is er kazernering. De godsdienst komt ter sprake. De officieren dienen gereformeerd te zijn, behalve buitenlandse officieren. Dat heeft geduurd tot 1798 toen de Bataafsche Republiek werd opgericht. Het drankgebruik wordt belicht, huzaren dronken bier, officieren wijn. De spreker zegt het betoog op te bouwen want dan wordt de prostitutie belicht. Met het leger kwamen ook de hoeren mee. De spreker blijft binnen de tijd die voor zijn betoog is ingeruimd.
Het is tijd om een fris luchtje te happen. Daar is voldoende gelegenheid voor bij het maken van twee groepsfoto’s. De eerste wordt gemaakt voor de blauwe deuren van het oude stadhuis, de tweede bij een Fennek voor de deuren van de Sint Walburgiskerk.
Een tiental meters verder is de ingang van hotel ’s Gravenhof waar het aperitief plaats vindt. Hoe is de stemming inmiddels? Die heeft niet geleden onder de gedegen kost van een lezing gebaseerd op deskundig onderzoek. Reeds bij binnenkomst in de Burgerzaal is te proeven dat de deelnemers zin hebben in een genoeglijke en gemoedelijke bijeenkomst. Ondeugd en onverwachte grappen en grollen hangen niet in de lucht.
Die stemming is gebleven wanneer men voorzien van een drankje het aperitief nuttigt in de twee fraaie stijlkamers, de Pauwenzaal en het Prentenkabinet, van dit etablissement. De warme lunch in het Serrerestaurant wordt geopend door Henk Nix die kort de geschiedenis van de Zutphense tafel de revue laat passeren. De tafel kwam voor het eerst bijeen op 3 okt. 1940. In de ‘Hollandsche Tuin’ te Zutphen waren onder meer S. van Eeghen en W.A. van den Wall Bake aanwezig. In maart 1941 werd het te gevaarlijk, na de oorlog ging men op 4 jan. 1946 verder. Voorzitters waren Pim van den Wall Bake, Jan de Jonckheere, Freek van Ogtrop, Wien van Zuydam en Rein Schortinghuis. Veertien jaar geleden is Henk Nix aangetreden. Na de wildbouillon krijgt Harm de Jonge het woord. Hij spreekt als voorzitter van de VOC zegt dat de Zutphense lunchtafel perfect vorm geeft aan wat de oprichters van de VOC in 1934 voor ogen stond: elkaar ontmoeten en de camaraderie hoog in het vaandel houden Harm maakt goed wat zes jaar geleden mis ging. Als onderstreping van zijn felicitatie biedt hij een van de zes sabels, aangeboden door het MNC – dat 50 jaar bestond – aan de zes lunchtafels van de VOC, aan de tafelpresident, Henk Nix aan. Plus een sabeldrager. Dit gebaar ontlokt aan de aanwezigen groot applaus.
Het hoofdgerecht bestaat uit een combinatie van hert en wildzwijn met salade, aardappelgarnituur en wildsaus. Ruurd Reitsma heeft zich voorgesteld wat de wapenoudste, Gijs van Keulen moet helaas verstek laten gaan, gezegd zou kunnen hebben. Hij was wapenoudste tussen 1990 en 1997. Wat is die bijzondere band tussen huzaren? Het is die glimlach bij een ontmoeting, die betrekking heeft over iets dat gemeenschappelijk beleefd is. Het is de trouw aan elkaar. Dat is het verschil met bijvoorbeeld de infanterie. Ruurd noemt ook nog de terugkeer van tanks in het Nederlandse leger via een bijzondere constructie met de Duitsers. Hierna volgt het dessert van de chef.
Voordat Henk de tafel officieel beëindigt zijn er nog 8 sprekers aan het woord geweest. Ik wil ze recht doen door tenminste hun namen te vermelden. De voorzitters van de drie andere maandelijkse tafels spreken een felicitatie uit. Axel Rosendahl Huber (Den Haag) biedt een fraai tafelstuk aan,een St. Joris met een bijzondere draak. Rob Hiltmann (Boxtel) heeft en Georgisch huisikoon – ook een St. Joris – met een paard dat van links naar rechts gaat. Evert-Jan Vinkhuyzen (Soest) vertelt over Van Weede en Six uit de begintijd van de VOC. Er zijn drie vrije sprekers die alle een leuke bijdrage leveren, Piet Hoevenaars, Hans Mulock Houwer en Tuur van der Pas. Ten slotte licht Hans Pol de wimpel toe die voor € 25 te verkrijgen is. Voorts is een speciale das in een oplage van 100 gemaakt. Het ontwerp van de ruiter, die de sprong over de IJssel symboliseert, is gemaakt door Robert-Jan Nix. Bij het verlaten van het pand krijgt een ieder een das uitgereikt. En de stemming? Bij het koffie servies is die als bij het begin: gemoedelijk, gezellig, harmonisch. Die zou je graag vast willen houden als iets blijvends. Een bijzondere ervaring van een historische gebeurtenis die het huzarenbloed bij allen sneller heeft doen stromen.