Tweede Advent – Tijd om te luisteren

Bij binnenkomst in de Oosterkerk staat in grote letters: ‘Welkom op de 2e zondag van de Advent’ en daaronder de medewerkers aan deze dienst. Voorganger is ds. Wim Everts en Janieke Mollenhorst speelt op het orgel en zal tijdens de dienst de kerkgangers aangenaam verrassen. De elektronica vergt twee medewerkers. Joop te Paske zorgt ervoor dat via schootcomputer en projector de tekst van de te zingen liederen op drie schermen te lezen is. Ben Lammers bedient de apparatuur waardoor het mogelijk is deze dienst via de knop ‘Kerkbeeld’ op de website van kerkvenster.nl ook thuis op de pc te volgen. De beide technisch specialisten zitten broederlijk naast elkaar. Erik Bekkers doet vandaag dienst als koster. Ouderling Ad Doornink heet de kerkgangers welkom en leest de mededelingen.
Na het zingen van twee verzen van Psalm 25, bemoediging en groet, steekt een meisje, (Romy?), het tweede kaarsje aan en zegt een paar zinnen, een gedichtje. Het thema van de symbolische bloemschikkingen voor de laatste zondag van het kerkelijk jaar, de zondagen in de adventstijd en Kerst 2015 is: ‘De hemel raakt de aarde’. De dominee licht het liturgisch bloemstuk toe. Op de tweede zondag van de advent horen we hoe de engel Gabriël Maria komt vertellen dat ze zwanger zal worden van een zoon die zij de naam Jezus moet geven. Hij zal een groot man worden en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd. In de schikking zien we een lelie die staat voor de zuiverheid van Maria en een rode bloem als symbool voor het ontvangen van Gods Geest. De dominee leest ook nog een gedichtje.
Na de gebruikelijke onderdelen van de liturgie is er voor de Schriftlezingen een kort filmpje op het scherm te zien. Dat is onderdeel van het Adventsproject Kind op Zondag – Hoe laat is het? Voorin de kerk wordt in deze periode een grote poster van een klok gehangen. (In de Oosterkerk vanmorgen op het scherm afgebeeld). Op de klok is een wijzerplaat te zien. Elke zondag wordt een deel van de wijzerplaat vervangen door een afbeelding van een verhaal. Zo zien we de tijd van Kerst steeds dichterbij komen. In het filmpje van vanmorgen wordt op een mooie dag in Nazaret het gezicht van Maria getekend en daarna die van de engel Gabriël. Maria zal zwanger worden en een zoon krijgen. Hij wordt een groot man die de Verlosser zal worden genoemd. De engel verdwijnt weer van het scherm en Maria blijft in verwarring achter. Dan mogen de kinderen die naar de nevendienst gaan naar voren komen. De dominee vraagt of ze een goed Sinterklaasfeest gehad hebben en of ze gekregen hebben wat ze verwachten. Naar een feest zie je altijd uit, vooral naar het samenzijn, net als met Kerst. De dominee wijst nog even op de klok van het Adventsproject. Elke week staat de wijzer een kwartier verder en als de wijzer rond is, is het Kerst. De eerste lezing is uit Jesaja 7:10-15, de tweede Lucas 1:26-38.
Dan zegt de dominee dat een van de nieuwe liederen van het liedboek lied 443 is. Dat is een van de mooiste liederen maar de wijs is nogal onbekend. Janieke Mollenhorst zal het voor ons zingen. Zij verschijnt naast het orgel en met een kleine microfoon voor haar mond zingt ze het eerste vers, het tweede, het derde en ten slotte het vierde vers. Wat mooi. Ik wacht op iemand die applaus inzet, maar weet ook dat zoiets niet te doen gebruikelijk is. Dus neemt Janieke weer plaats achter het orgel zonder het haar toekomende handgeklap.
Zijn verkondiging begint de dominee met te zeggen dat vanmorgen Maria centraal staat. Ze woont in Nazaret, een uithoek van het Romeinse rijk. Vijftien jaar moet ze geweest zijn toen God haar verkoos om met haar een nieuw begin te maken. De profetie van Immanuël komt uit ‘Daarom zal de Heer zelf u een teken geven: de jonge vrouw is zwanger, zij zal spoedig een zoon baren en hem Immanuel noemen.’ Immanuël betekent ‘God met ons’. De engel Gabriël brengt haar de boodschap. Ze zal een zoon baren, moet hem de naam Jezus geven. Hij zal een groot man worden en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd. Maria werpt tegen dat ze nog nooit gemeenschap met een man heeft gehad. ‘De heilige Geest zal over je komen en de kracht van de Allerhoogste zal je als een schaduw bedekken.’ Wat uit Maria geboren zal worden is een geschenk uit de hemel. Maria begrijpt dat en zegt: ‘De Heer wil ik dienen: laat er met me gebeuren wat u hebt gezegd. Ze stelt zich beschikbaar en laat zien wat geloven inhoudt. Geloven is gehoor geven aan Gods roepstem, innerlijk open staan voor wat van God komt.
Zijn er voor ons ook zulke situaties waarin wij de stem van God kunnen vernemen. In de Bijbel wordt gezegd dat God spreekt vanuit de stilte. De stilte hoort bij God. God spreekt ons vanuit de stilte aan als een stem van binnenuit. De advent is een tijd waarin wij stil worden. Een tijd van inkeer waarin we uitgenodigd worden om naar God te luisteren. In elke situatie richt God zich tot ons. De vraag is of we willen luisteren naar wat God zegt. God spreekt tot ons, daarom zijn we geroepen. Dag Hammarskjöld schreef – enkele maanden voor zijn tragisch ongeluk waarbij hij om het leven kwam – in zijn dagboek over zijn roeping. Over hoe het gekomen is dat hij zich als secretaris generaal van de Verenigde Naties inzette voor de vrede tussen de volken. ‘Ik weet niet wie – of wat – de vraag stelde. Ik weet niet wanneer zij gesteld werd. Ik herinner me niet dat ik antwoordde. Maar eens zei ik ja, tegen iemand – of iets. Vanaf dat moment heb ik de zekerheid dat het leven zinvol is en dat mijn leven, in onderwerping, een doel heeft.’
Dit is mijn taak, deze weg wil ik gaan, zei Hammarskjöld tegen zichzelf. Soms komt de roeping als een blikseminslag waardoor je leven ineens verandert. Denk aan Paulus wat er met hem op weg naar Damascus gebeurde. Roeping kan ook een proces van jaren zijn. Heel geleidelijk raak je innerlijk overtuigd van wat God van je vraagt. In de Bijbel staat wat God van je vraagt. Bij roeping wordt ook gedacht aan ontwikkelingslanden. Om in armoedige omstandigheden mensen daar te helpen. We zijn allen geroepen om iets te laten zien wat Gods bedoeling met mensen is. Dat is niet altijd gemakkelijk, soms wordt er een offer gevraagd. Dat kan zijn dat iemand geholpen moet worden of dat geld gevraagd wordt voor een humanitaire ramp. Geloven betekent bereid te zijn om ruimte te maken voor een ander. Het betekent ook dingen doen die op je weg komen.
Maria heeft er niet om gevraagd, er kwam een engel. Die zei dat de kracht van de Allerhoogste over haar zal komen. Zo zal het goddelijke onder ons geboren worden. God is een God die ons tegemoet komt en die met de kracht van Zijn liefde ons leven wil veranderen en vernieuwen. Als we het kind van Betlehem willen ontmoeten dan vraagt dat wat van ons. We weten van het verdriet van Maria: zij stond bij het kruis van haar Zoon. Ook voor Maria wordt het Pasen. Haar Kind wil ook ons leven veranderen door diep door te dringen in ons bestaan met Zijn liefde voor God en de mensen. Na het amen van de preek worden de verzen 1,3,5 en 6 van lied 441 gezongen. Na de dank- en voorbeden volgt de collecte, de kinderen komen weer binnen en het slotlied is lied 440.