Paasfeest in de Zuiderkerk

Het drukke geroezemoes van een kerk die vol loopt, stoelen die worden bijgezet, gemeentezang voorafgaande aan de dienst, koster Ger-Jan Voerman die de kerkgangers vraagt wat in te schikken zodat zij die staan ook een plek kunnen vinden, Josien ter Horst en Harry Eenink die liedjes in het dialect zingen, dominee Hendrik Jan Zeldenrijk die zijn overdenking begint met het zingen van een lied, de zestig kinderen die naar de nevendienst zijn geweest en weer binnen komen met een ballon in de hand, kerkgangers die weer gaan zitten na de zegen om naar de zang van Josien en Harry te luisteren. Een feestelijke en mooie dienst waar men niet genoeg van kan krijgen, dat is de Paasdienst in de Zuiderkerk vanmorgen. De dominee heeft mij voorafgaande aan de dienst aangemoedigd om er een mooi verslag van te maken, dat zal ik proberen.
De kerk loopt al vroeg vol terwijl veel mensen nog in de hal een kopje koffie drinken en met elkaar praten. De dienst is mee voorbereid door een groep jongere gemeenteleden waarvan een paar tijdens de dienst een korte persoonlijk tekst uitspreken. Behalve orgelmuziek is er ook andere muziek dat vanmorgen vorm wordt gegeven door Hans te Winkel op orgel en piano, Martine Winkelhorst met trompet en Jan van Eerden en zijn gitaar. Ook worden er liederen via een CD afgespeeld.
Het is druk in het kerkgebouw, in de hal, de kerkzaal loopt vol en stoelen worden door de kerkenraadsleden bijgezet. ‘Ongelofelijk’, hoor ik iemand zeggen. ‘Dat krijg je als je een kerk dicht doet’, zegt een ander. Een goed gevoel geeft het wel, zo’n volle kerk. De koster schat het na afloop op tegen de achthonderd kerkgangers. De kerkgangers zitten op de lange bak langs de zijmuur, een enkeling staat, maar tenslotte vindt ieder een plekje. Ik maak een paar foto’s vanaf de orgelgalerij. Voorafgaande aan de dienst is er samenzang en zingen Josien en Harry enkele liederen waarvan de tekst op het scherm te lezen is. Dat geeft sfeer. De kinderen in de kerk worden gevraagd naar voren te komen. De leidster zegt dat we het vanmorgen maar even wat anders doen, vlak voordat de dienst begint gaan zo’n zestig kinderen naar de nevendienst. Ik maak een foto van de grote schare en zeg tegen de dominee: ‘Zouden het er veertig zijn?’ ‘Veel meer’, antwoordt hij.
Mark Aalbers van de commissie KiU verwelkomt de kerkgangers. Vijftig procent van de Nederlanders gelooft het verhaal van Pasen niet meer’, zegt hij. ‘Wat doet Pasen met jou?’, vraagt hij. ‘Opstaan uit de dood kan dat nou echt?’ Hij steekt de Paaskaars aan, een nieuwe die tot Pasen volgend jaar tijdens de diensten zal branden. Lied 624, ‘Christus onze Heer verrees’ wordt gezongen. De dominee spreekt votum en groet uit waarna Harry Eenink een lied toelicht. ‘Ik ben christelijk opgevoed, vrolijk gereformeerd’. Kerst is een te begrijpen feest, maar Pasen? Opstaan uit de doden, moeilijk te begrijpen. ‘Dood is toch dood?’ Misschien is dat te verstandelijk geredeneerd, maar eerlijk is eerlijk: ‘Ik ben vanmorgen niet opgestaan met de gedachte ‘Jippie, Jezus is opgestaan’. Afgelopen donderdag heb ik naar de ‘The Passion’ gekeken. Daarin werd het oude verhaal verteld en werden moderne liedjes gezongen. Die komen ook bij elkaar in het lied dat ik nu ga zingen: “Ik vroag mej af’. Het lied heeft als refrein: ‘Een geleuf om in te vluchten, zonder twiefel kan ik niet. Leefde om mien hart te luchten, ondanks twiefel wil ik ’t niet kwiet’. Marlies Heideman-Jonker vertelt over haar jeugd. Ze komt uit een gezin met 10 kinderen met een zorgmoeder en een vader die werkte. Kerst werd ingetogen gevierd, Pasen was een feest. Bij het ontbijt stond bij ieder bord een ei. Niet gekookt door mijn moeder, maar door mijn vader. Dat was bijzonder. Aan het eind van het ontbijt zongen we ‘Daar juicht een toon, daar klinkt een stem’. En nu? Nu staat er een driejarig meisje naast me op Pasen. Ze vraagt: ‘Wie is die Jezus?’ Ik zeg: ‘Die is opgestaan, en zie haar blijde gezichtje’. Pasen is meer dan een paaseitje, ‘De Heer is waarlijk opgestaan’. De kerkgangers zingen het lied ‘Daar juicht een toon’.
Sylvia leest uit Johannes 20:1-18, het Paasevangelie. Van lied 642 worden vijf verzen gezongen in wisselzang met Josien en Harry. De overdenking staat dan op de liturgie, maar de dominee begint te zingen. Hij zingt: ‘Als ik mijn ogen sluit en denk aan Golgotha dan lijkt het net of ik daar op die heuvel sta. Ik zie het houten kruis zie wat de mensen doen dat Jezus sterven moet, want dat gebeurde toen’. Dit lukt de dominee maar ‘Ik ga niet verder’, zegt hij. Onze kinderen zongen 20 jaar geleden dit lied. Gisteren hadden we het erover en ze zongen het zo weer uit hun hoofd. Geleerd op school ‘De Morgenster’. Het lied heeft drie coupletten en is een geloofsbelijdenis. Gisteren vroeg ik of ze het hier wilden zingen. Ja toen, toen zeiden ze: ‘Dat gaat niet gebeuren’. Een lid van de voorbereidingscommissie schreef me: ‘Vroeger geloofde je dat zomaar dat Jezus is opgestaan. Ik vond het wel cool’. Bij veel van die gelovige kinderen is later het verstand dat geloof in de weg gaan zitten. Is het verhaal in de loop der eeuwen niet te mooi geworden? Pascal zei eens: ‘Het hart kent redenen die het verstand niet kent’. Mooi gezegd, maar het Paasverhaal is niet met het verstand te rijmen. Je kunt verlangen naar je geloof toen je nog kind was. En Pasen nu? Niet te geloven. Als je die twijfel uitspreekt zijn er mensen die zeggen – de dominee richt zich tot een van de zangers – ‘Harry, dan moet je bidden!’ Dat is goed bedoeld maar het is alsof je tegen iemand zegt die honger heeft: Je moet maar veel aan eten denken. Velen hebben bij een graf gestaan, ook van hen die te jong gestorven zijn. Wat zou je graag Maria van Magdala willen zijn. Die had Jezus verloren en ziet Hem weer. Pasen is een moeilijk feest, het feest van de opstanding. Een ander lid van de commissie schreef dat hij met Pasen een God ziet die het lijden van Christus serieus neemt. En het lijden van gewone mensen. Pasen is een feest met een happy end, Pasen is niet definitief. Toen de dominee dat las dacht hij: Zo is het maar net. Maria dacht dat ze de tuinman zag. ‘Als u hem hebt weggehaald, vertel me dan waar u hem hebt neergelegd, dan kan ik hem meenemen’. Dat kan verdriet met je doen, dat jij je volkomen isoleert van je omgeving. Dan ziet Maria dat Jezus voor haar staat en wil ze hem vastpakken. Jezus wil niet dat Maria hem vasthoudt. Zij mag berichten dat Jezus niet verdwenen is, maar bij Zijn Vader is. Pasen is een feest van het hart, meer dan van het verstand. Het verhaal houdt jou vast. Net als in het liturgisch bloemstuk vertellen de geopende handen van het geheim van het leven. Pasen is niet te geloven. God, dank u wel voor deze glorieuze dag. Het lied ‘Oh Glorious Day’ wordt vanaf een CD ten gehore gebracht.
Er is een afkondiging van overlijden van 4 gemeenteleden waarna van lied 512 drie verzen worden gezongen. De dank- en voorbeden worden uitgesproken waarna de collecte wordt gehouden. Josien en Harry zingen het lied ‘Loat mej kieken’, de kinderen komen weer binnen. Die hebben een ballon in de hand. Een fleurig gezicht. Enkele kerkgangers krijgen een ballon in de hand gedrukt. ‘Het leven krijgt weer kleur’ is het lied dat door een kinderkoor wordt gezongen. De kinderen krijgen applaus. Een enkele ballon ontsnapt aan de vingers van een kind en vindt aan het plafond het einde van de opwaartse kracht. Een jongen vertelt over de ballonnen. Die moeten meegenomen worden naar huis. Bij de uitgang krijg je een tekst die wij er op hebben geschreven. Daar moet je thuis maar eens goed over denken. De dominee zegt dat er gebeurd is wat Ger-Jan vreesde. Hij ziet ze wel zitten, de schutters. Ger-Jan mag zichzelf niet in gevaar brengen, anders doe ik het zelf (met een lange ladder proberen bij de ballonnen te komen). ‘U zij de glorie’, is het slotlied. Voor hij de zegen geeft vraagt de dominee nog even de aandacht van de kinderen die voorin de kerk staan met een ballon in de hand staan. Na de zegen zingen Josien en Harry nog enkele liederen. Vele kerkgangers blijven nog even zitten. Bij de uitgang krijgt elke kerkganger een briefje mee met daarop door een kind een Paasei getekend met de tekst: ‘Vrolijk Paasfeest’. In de hal staan op de tafels schalen met kleine chocolade paaseitjes.