Alleen wie opnieuw geboren wordt

Net als in vele andere kerkgebouwen wordt vanmorgen ook in de Oude Helenakerk gepreekt over het gesprek tussen Jezus en Nikodemus. De voorganger is ds. Riemer Faber en de organist Hans te Winkel. Harm Hoftiezer heet de kerkgangers welkom, leest de mededelingen waarna de twee verzen van Psalm 150 worden gezongen. Na stil gebed, bemoediging en groet zegt de dominee te hopen dat zijn stem het vanmorgen niet begeeft. ‘Als dat het geval is wil Harm Hoftiezer de rest er wel bij doen’. De dominee is misschien vanwege de grote temperatuurverschillen in de afgelopen dagen een beetje verkouden geworden. Maar de stem van de dominee zal het niet begeven. Na het zingen van de verzen 1 en 2 van lied 213, het gebed om ontferming  en het zingen van de verzen 1 en 4 van lied 705 als Glorialied volgt het gebed om de verlichting met de Heilige Geest. De kinderen gaan naar de kindernevendienst staat op het programma, zegt de dominee, maar er zijn geen kinderen in de kerk. Een vrije morgen voor de leidster. De dominee leest Johannes 3:1-16 waarna de verzen 1,3 en 4 van lied 837 worden gezongen.

Uitgangspunt voor de verkondiging is Johannes 3:3 ‘Waarachtig, Ik verzeker u; alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien’. De dominee begint zijn overdenking met te zeggen dat het ons weleens overkomt wanneer we naar het Journaal kijken en we steeds meer onder de indruk raken van iets wat er in de wereld gebeurt. Het grijpt ons aan, het is een trieste balans. De volgende dag slaan we de krant op en dan zien we dat het maar een greep uit het nieuws is geweest. Een topje van de ijsberg. En met de krant is het eigenlijk net zo. Er zijn zoveel dingen die gebeuren die in de krant niet eens meer genoemd worden. Oorlogen en geweld, hongersnoden, natuurgeweld. In welke wereld leven wij, waar draait het op uit? Wat is de rol van God? Waarom laat Hij dit allemaal toe? Hoe zit het met Zijn koninkrijk?

Dan klinken de woorden: ‘Waarachtig, Ik verzeker u: alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien’. Jezus is in gesprek met Nikodemus. Die is professor in de theologie en lid van de Hoge Raad, te vergelijken met een minister. Het is niet verwonderlijk dat Nikodemus in de nacht bij Jezus komt. Overdag zou het opvallen en als lid van de Hoge Raad liet je iemand bij je komen. Bovendien was Jezus verdacht. Daarom zocht Nikodemus de beschutting van de nacht. Hij wilde weten wie deze Jezus van Nazareth was. Hoe kon Hij al die tekenen doen? Nikodemus opent voorzichtig. ‘Rabbi, wij weten dat U een leraar bent die van God gekomen is, want alleen met Gods hulp kan iemand de wondertekenen doen die U verricht’. Eigenlijk wil hij een andere vraag stellen. Bent U de Messias? Zo ja, waar is dan dat koninkrijk van U? Jezus doorziet de vraag en antwoordt: ‘Waarachtig, Ik verzeker u; alleen wie opnieuw wordt geboren, kan het koninkrijk van God zien’. Nu komt het erop aan waar Nikodemus zelf staat. Jezus draait zijn vraag 180 graden om. In het Grieks staat het er nog mooier: ‘Alleen wie van boven geboren wordt, kan het koninkrijk van God zien’.

Dan komt alle ellende in de wereld in een ander licht te staan. Nikodemus begrijpt er niets van. Als je oud bent kun je toch niet opnieuw geboren worden? Nikodemus is Farizeeër. Zij leerden dat het koninkrijk van God aanbreekt wanneer alle mensen trouw de wet van God vervullen. Jezus spreekt over geboren worden uit water en Geest. Dat zijn door en door Bijbelse woorden. Denk aan het water van de oervloed. Steeds komt er uit water iets nieuws tevoorschijn. Zo is het ook met de Geest. Waar die waait ontstaat nieuw leven. Heeft Nikodemus ook gelezen vanuit de Geest van de liefde? Nikodemus moet opnieuw geboren worden. Dat moeten we niet zien as iets spectaculairs. Het gaat in stapjes. Het heeft te maken met vallen en opstaan en vertrouwen in God. Gods Koninkrijk is komende. Zo zet Jezus de dingen op zijn kop. Jezus zegt: God heeft deze wereld lief. ‘Zo lief dat Hij Zijn enige Zoon heeft gegeven’. Gos is uit op behoud van de wereld.

Jezus vraagt: Waar sta jezelf. Ben je opnieuw geboren, ben je een kind van God? Dan zul je begrijpen dat de graankorrel eerst moet sterven om vrucht te kunnen dragen. De vraag hoe het zit met het koninkrijk van God zal altijd gesteld blijven worden. Het is niet in de wereld te zien of in de natuur. Het koninkrijk van God ligt verborgen in de harten van de mensen. Die worden opgeroepen door de beweging van de Geest om iedere keer wegen te zoeken om de liefde van God zichtbaar te maken. We gaan in het spoor van Jezus op weg naar het koninkrijk van God.

Na het amen van de preek wordt lied 686 gezongen waarna er een mededeling van overlijden van zes gemeenteleden volgt en lied 951 wordt gezongen. De dank- en voorbeden worden uitgesproken gevolgd door stil gebed en het Onze Vader. De collecte in de dienst is voor het restauratiefonds en de dominee zegt dat er vanmiddag een fietstocht met afstanden van 20 en 30 km is georganiseerd en waarvan de opbrengst ook voor hetzelfde fonds is. Lied 704 wordt tot slot gezongen waarna de dominee de zegen uitspreekt.

Over Tijme J. Bouwers

Doctoraal economie RU Groningen 1967 Mil. Dienst, 1968-1969, oud res. officier cavalerie Prov. Zuid-Holland, afd. toezicht gemeentefinanciën Min. van Fin. Inspecteur Rijksfinanciën 1972 - 1976 Burgemeester Ferwerderadeel 1976 - 1988 Burgemeester Aalten 1988 -2004
Dit bericht is geplaatst in Kerk, PKN. Bookmark de permalink.