In de dienst in de Oosterkerk gaat vanmorgen voor ds. Marieke Andela-Hofstede, predikant van de Protestantse gemeente te Neede en voordien predikant van de Protestantse gemeente te Aalten. De organist is Gerard Wesselink en Erik Bekkers is de koster. Door regen en wind zijn de kerkgangers gekomen. Jan Hordijk verwelkomt de kerkgangers en leest een paar mededelingen waarna de verzen 1 en 4 van Psalm 107 worden gezongen. Na stil gebed, bemoediging en groet spreekt de dominee enkele inleidende woorden. ‘Na een bewogen week vol commotie om de Nashville-verklaring zijn we hier onder dit goede dak waar we allemaal gekend zijn en geliefd. Hoe onze geaardheid, hoe onze levensgang ook is’. Zij vervolgt: ‘Ieder van ons is aanvaard, gekend en geliefd bij God. Dat is de basis van alles wat we samen delen. Ik hoop dat we dit zullen ervaren, telkens weer en ook in dit uur’. Het is vandaag de tweede zondag van de Epifaniëntijd, de verschijning van Jezus onder de mensen. Vandaag richten we ons op de doop van Jezus en de stem uit de hemel die Hem bevestigt: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in jou vind Ik vreugde’. Van lied 517 worden de verzen 1,3 en 4 gezongen waarna het gebed voor de wereld waarin wij leven wordt uitgesproken. Gebeden wordt ook voor alle kleine en grote mensen die misbruikt worden en voor allen die hunkeren naar aanvaarding en erkenning.
Het lied dat gezongen wordt is een lied van geloof en hoop, het gaat over liefde. ‘Ongestraft mag liefde bloeien, vrijuit zoeken naar de zon’ (de tekst is van Sytze de Vries). Het is een lied dat vandaag in veel PKN-kerken gezongen wordt. Om uit te spreken en te zingen dat we allen leven mogen onder de veelkleurige regenboog van Gods liefde. Na het gebed bij de opening van de Bijbel kijkt de dominee rond of er kinderen in de kerk zitten. Dat is niet het geval. Ze had willen vertellen over het licht waar we heel dicht bij mogen zijn. Het licht dat tegen ieder van ons zegt: Jij hoort erbij. Hierna wordt gezongen: ‘Ik zal er zijn voor jou’. De dominee zegt dat na de verkondiging een lied zal worden gezongen dat ze pas ontdekt heeft in de schat van het Liedboek, een lied met een innige tekst.
Haar verkondiging begint de dominee met te zeggen dat de kersttijd weer voorbij is. De versieringen zijn opgeruimd, het leven is weer gewoon. Hoewel gewoon? Het ongewone leven van het Kind van Bethlehem begint nu pas. De jeugd van Jezus is in nevelen gehuld. We kennen slechts het verhaal van de 12jarige Jezus in de tempel. Dat is niet toevallig. Het is de leeftijd waarop een Joodse jongen volwassen wordt, hij mag in de synagoge uit de Thora lezen. Bar mitswa, zoon der wet, heet zo’n 12jarige. Lange tijd blijft het stil rond Jezus maar vandaag wordt die stilte doorbroken. Jezus heeft zijn ouderlijk huis verlaten, misschien nog wat tips van Jozef meegekregen. En Maria zal vast bezorgd zijn geweest. Zullen ze Hem niet kwetsen. Het staat niet in de Bijbel maar je mag er wel over nadenken: Jezus is ook jong geweest en heeft ruimte nodig om Zijn eigen weg te vinden, de voor Hem bestemde weg. Hij trekt naar de Jordaan, naar Johannes de Doper bij wie het Evangelie vanmorgen begint. Johannes spreekt de mensen aan op de diepere waarden in hun bestaan. Waar leef je voor? Is dat eigenbelang en materialisme? Of is het respect, warmte, vertrouwen en geloof? Dat zijn vragen waar het om gaat. Waar kies je voor, wat straal jij uit?
Johannes heeft een duidelijke boodschap. Het Koninkrijk van de hemel is nabij, middenin onze geschonden wereld. Je kunt er aan meedoen als je dat wilt. De mensen laten zich erdoor raken en laten zich dopen. Ondergedompeld in het water als een teken van nieuw begin. Een nieuw begin, wat kun je daar naar verlangen in je leven. Ons leven krijgt nieuwe kansen omdat God ons kent, aanvaardt en lief heeft. God maakt ons niet kleiner dan we zijn. Integendeel, Hem kennen doet ons bloeien. Zijn liefde doet ons goed. Dat is de menslievendheid van God en die wordt zichtbaar in Jezus. Ook Zijn leven was een keuze, persoonlijk en bewust. Hij wil gedoopt worden ondanks het protest van Johannes. Jezus daalt af in het water. Water dat je kan opslokken en kan meevoeren, water vaagt je weg. Dat Jezus onder gaat in het water zegt ons dat Hij verzwolgen wordt in alle ellende, onbegrip en nood waarin mensen terecht kunnen komen. Jezus gaat er diep onder door. Totdat Hij dat water omhoog komt. De hemel opende zich en Hij zag hoe de Geest van God als een duif op Hem neerdaalde. In Genesis staat dat de Geest zweeft als een vogel over het water. Na de zondvloed komt een duif met een groen takje terug zodat de mensen weten dat God iets nieuws gaat beginnen. Bij de doop van Jezus is die duif er weer. God gaat iets nieuws beginnen in Hem. En uit de hemel klinkt een stem: ‘Dit is Mijn geliefde Zoon, in Hem vind Ik vreugde’. Met die goede woorden gaat Jezus verder. Verbonden met God en met mensen. Of zoals we aan het eind van de dienst zullen zingen: Jezus staat aan onze kant. Gevaarlijk is het om dat te zeggen. Dat betekent niet dat God ons altijd gelijk geeft, maar wel dat Hij bereikbaar wil blijven. Hoe het ook loopt in ons leven. Jezus staat aan de kant van mensen, Hij geeft ons niet op. Een keuze die Hij heeft waargemaakt op de morgen van Pasen toen Hij opstond uit het graf. Het laatste woord is niet aan de dood maar aan het licht. Dat proberen we vast te houden als we kleine lichtjes aansteken voor anderen en voor elkaar. Maar ook als we niet meedoen aan al wat mensen neerdrukt, ontkent, of terugduwt in welke kast dan ook. Gods mensenliefde is onvoorwaardelijk. Het is aan ons om daarvan te getuigen.
Van een preek kun je niet alles onthouden. Daarnaar gevraagd zou de dominee die stem willen bewaren. Die stem die zei: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in Jou vind Ik vreugde’. Die woorden ondersteunden Hem wat Hem ook overkwam. Jezus kwam om ons te laten weten dat Gods stem ook tot ons zegt: Mijn geliefde kind ben jij, Mijn geliefde zoon, Mijn geliefde dochter, in jou vind ik vreugde. Laten we elkaar helpen om die stem te blijven horen. Dan kunnen we leven als kwetsbaren en kostbare kinderen van het licht.
Na het amen van de preek speelt de organist eerst de melodie voor waarna lied 918 gezongen wordt. Hierna licht de dominee een geloofstekst van Sytze de Vries toe. Het gaat over de kwetsbaarheid van ons leven. Broos en kwetsbaat zijn we allemaal. Maar het gaat ook over de stem die ons blijft aanspreken en onze namen kent en ze bewaart. “Jezelf een ademtocht te weten, een mens, verdwijnend in het onophoudelijk gaan en komen van namen en gezichten. Zo nameloos en ongekend, zo snel vergeten. Jezelf een ademtocht te weten, een bloem die amper bloeit en nauwelijks wortelen kan. Met alle grote woorden, met alle zekerheden waarmee wij ons omgeven, toch broos en breekbaar … en wij weten het. Breekbaar zijn we als een droom in de morgen: zo snel zijn wij vergeten. Dan toch je naam te horen noemen: jij bent gekend, jouw naam zal Ik bewaren, jouw leven valt niet uit Mijn hand, het blijft gedragen door Mijn trouw. Zo toch je naam te horen noemen: zo van begin tot eind omarmd te zijn. Ja, dat is Hij, die bij je blijft. Een plek om te schuilen, een thuis, steeds weer na alle zwerven, is Hij. Liefde, die je ruimte geeft, een hart, groter en wijder dan heel ons leven. Hij maakt ons meer dan een ademtocht; Hij vult ons met Zijn adem!’’
Hierna wordt vers 1 van lied 657 gezongen, worden de namen gelezen van vier overleden gemeenteleden gevolgd door Psalm 27:1 ‘De HEER is mijn licht, mijn behoud, wie zou ik vrezen? Bij de HEER is mijn leven veilig, voor wie zou ik bang zijn?’ waarna vers 2 van Lied 657 gezongen wordt. In de dank- en voorbeden wordt op deze zondag ook gebeden voor mensen die homoseksueel of lesbisch zijn en voor allen die zoeken naar hun ware identiteit.. Dat ze in onze maatschappij hun weg zullen vinden. Dat ze nooit zullen twijfelen aan Gods liefde en dat ze zich in onze kerk omarmd mogen weten. De gebeden worden afgesloten met stil gebed en het Onze Vader. Na de collecte is lied 179 van ‘Geroepen om te zingen’ het slotlied waarna de dominee de zegen uitspreekt.
Noot. In de avonddienst in de Oosterkerk heeft ds. Hendrik Jan Zeldenrijk na de preek kort aandacht geschonken aan de Nashville-verklaring. Daarin zit geen ruimte voor gesprek. Een lid van onze kerk heeft zijn lidmaatschap opgezegd. In het komend nummer van Kerkvenster komt een verklaring van de predikanten en voorgangers. De Nashville-verklaring wordt betreurd en heeft grote weerstand opgeroepen. De uitspraak van de Generale Synode van nov. jl. wordt ondersteund en verwezen wordt naar het besluit van onze kerkenraad uit 2007 om een kerkelijk huwelijk van mensen van hetzelfde geslacht te zegenen.