Omtzigt verlaat het CDA

Pieter Omtzigt heeft zelf zijn CDA-lidmaatschap beëindigd. Anderhalve dag nadat zijn memo in de openbaarheid kwam. Dat is opmerkelijk snel. Noch het CDA, noch Omtzigt kan belang hebben gehad bij uitlekken van het stuk. Waarom iemand het naar de pers heeft gebracht roept veel  vragen op. Er zijn meer onbegrijpelijke dingen betreffende dit memo. Heeft iemand die overspannen thuis zit de energie om een stuk van 76 pagina’s te schrijven? Waarom zoveel oude koeien uit de sloot gehaald? Gedane zaken nemen geen keer. Ik betreur de stap van Omtzigt. Het is verlies voor hemzelf, voor het CDA en voor het parlement. Zijn memo is op 6 juni door de commissie Spies ontvangen. Deze commissie evalueert de voor het CDA slecht verlopen verkiezingen. Delen van het memo van Omtzigt waren bij collega’s bekend. Er is dus al wat aan voorafgegaan en er moet het een en ander zijn gebeurd na de openbaarmaking.

Gistermorgen heb ik een groot deel van de memo gelezen. Ik heb gewacht met een directe reactie. Die zou teveel zijn gebaseerd op datgene wat Omtzigt schrijft. Dat zou iedere lezer moeten verontrusten. Het schetst een CDA dat slecht omgaat met een goedwillend kamerlid. Bij Omtzigt zit de pijn diep. De verloren lijsttrekkersverkiezing, de belofte lijsttrekker te zullen worden als Hugo de Jonge zou wegvallen, het veranderen van het verkiezingsprogram zonder hem erin te kennen. In appgroepen wordt hij uitgescholden, in de toeslagenaffaire gebeuren dingen zonder hem erin te kennen. Bij eerste lezing rijst de indruk dat hem veel onrecht is aangedaan en dat hij slecht behandeld is.

Het is het memo van Omtzigt. Zoals hij enkele zaken ervaren heeft. Vanuit zijn gezichtspunt heeft hij ze opgeschreven. Hij noemt veel namen. Nog steeds geldt: Hoor en wederhoor. Dan rijst de vraag of het de taak van de commissie Spies is om elke bewering, elk detail, tegen het licht te houden. Ik denk het niet. Veel dingen die in de afgelopen tijd binnen het CDA gebeurd zijn, gebeuren elders ook. Niets menselijks is ons vreemd. Er blijven wel een paar zaken over waarover duidelijkheid moet komen. Ten eerste: Is hem beloofd dat hij lijsttrekker zou worden na afhaken van De Jonge? Ten tweede de rol van drie sponsors die samen een miljoen Euro in de verkiezingskas hebben gestort. Hebben zij invloed gehad op de tekst van het verkiezingsprogram? En ten derde de rol van de overheid bij nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en de eigen opvattingen van de partij daarover.

Over dat laatste zegt Omtzigt behartenswaardige dingen. In de kern zegt hij dat het CDA kijkt naar wat belangenclubs, planbureaus, en andere maatschappelijke organisaties over nieuwe ontwikkelingen zeggen. Het CDA ontwikkelt geen eigen visie. Het CDA is voor maatschappelijke dienstplicht maar heeft geen uitgewerkt plan. Omtzigt noemt verder: De toekomst van de landbouw/veeteelt – er is geen varkensboer die denkt dat er de komende tien jaar niets zal veranderen; de volkshuisvesting – er ligt geen plan om de problemen op te lossen; het minimumloon – een voorstel om het met 10% te verhogen is geschrapt uit het verkiezingsprogram; de CO2-transitie – dat laten we over aan klimaattafels of de rechter; etc. Wat hij over het minimumloon schrijft licht hij als volgt toe: ‘Het aantal mensen bij voedselbanken is in korte tijd gestegen van 40.000 naar 160.000. We praten nu over menstruatie-armoede voor grote groepen vrouwen. De dakloosheid is verdubbeld. Dit betekent dat er voor aanzienlijke groepen in de samenleving een probleem is om structureel rond te komen. Dat is een acuut punt van zorg.’ Voorts noemt hij: migratie; belastingen en sociale zekerheid gebaseerd op kernwaarden; technologie en big-data; zorg (kan over 15 jaar in handen zijn van grote multinationals); onderwijs en de bestrijding van het analfabetisme. Als een partij geen uitgewerkte plannen heeft worden deze plannen door lobbygroepen ingevuld en verliest de partij ‘de essentiële functie van het vormgeven van een maatschappijordening’.

Omtzigt wijdt hier de eerste vijf pagina’s van zijn memo aan. Het CDA kan zijn analyse ter harte nemen. Het is een partij met een beginselprogram en een verkiezingsprogram. Als er maatschappelijke problemen zijn waarvan het de taak van de overheid is om die op te lossen dan dient de partij zich eerst af te vragen wat het program van uitgangspunten over het onderwerp zegt. Een voorbeeld. Het CDA wil goede huisvesting voor iedereen. De rijken redden zich wel. Maar de overheid kan niet stilzitten als de zwakken op de woningmarkt overgeleverd zijn aan huisjesmelkers. Dan dient de overheid zelf te handelen. Desnoods door zelf weer woningbouwcorporaties op te richten of bestaande wetgeving m.b.t. bestaande corporaties te wijzigen. Net als de toekomst van de landbouw en de veeteelt. Als die zo doorgaat als de afgelopen tien jaar loopt de landbouw en vooral de veeteelt in de komende tien jaar vast. Luisteren naar de boeren die het hardst schreeuwen, zoals het CDA in Noord-Brabant deed, maakt de problemen alleen maar erger.

In de memo van Omtzigt gaat het veel over Omtzigt zelf. Veel is schadelijk voor Omtzigt zelf, voor de personen die hij noemt en voor het CDA. Ik hoop wel dat het CDA eigen handelen toetst aan normen van fatsoen en aan eigen beginselen van behoorlijk bestuur. Ik hoop echter ook dat het CDA de woorden van Omtzigt over de eigen ontwikkeling van visie en concrete plannen voor de inrichting van de maatschappij van morgen ter harte neemt. Het is de taak van een politieke partij om de kiezer duidelijk te maken aan welke samenleving zij wil bouwen. Dat is vormgeven vanuit eigen program van uitgangspunten.

Over Tijme J. Bouwers

Doctoraal economie RU Groningen 1967 Mil. Dienst, 1968-1969, oud res. officier cavalerie Prov. Zuid-Holland, afd. toezicht gemeentefinanciën Min. van Fin. Inspecteur Rijksfinanciën 1972 - 1976 Burgemeester Ferwerderadeel 1976 - 1988 Burgemeester Aalten 1988 -2004
Dit bericht is geplaatst in Actualiteiten, Politiek. Bookmark de permalink.

Eén reactie op Omtzigt verlaat het CDA

  1. Jan Schild schreef:

    Beste Tijme,

    Dank voor je kernachtige aanduiding van de belangrijke punten uit het memo van Omtzigt. Gaf mij een beter inzicht dan wat ik de afgelopen dagen hoorde en las. Dank ook ook voor je analyse en conclusies. Die deel ik. Toen Suzy mij eerder vroeg: Hoe gaat dit aflopen, was mijn antwoord: Zou wel eens een bloedbad kunnen worden. En dan bedoel ik: verlies voor alle betrokkenen. Door jou geconcretiseerd als: Verlies voor hemzelf, voor het CDA en voor het parlement. Dat is heel jammer. Welke lessen kunnen we trekken m.a.w. had het anders gekund. Denkend aan je commentaar bij het begin van deze problemen (15 juli 2020): waar was de regie?
    Ik ben het ook met je eens het gaat uiteindelijk om de inhoud. In jouw woorden: Om de samenleving die we willen bouwen.
    En wat betreft het uitlekken, wat een steeds groter (onbeheersbaar) probleem wordt. Over de oplossing daarvan moet men toch eens goed over nadenken. Ik erken dat vertrouwelijkheid soms onmisbaar is maar men moet het m.i. zo veel mogelijk beperken o.a. zo min mogelijk “achterkamertjes”.

    Nogmaals dank en vr. groet,
    Jan

Reacties zijn gesloten.